Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Rusya İş Konseyi Başkanı İzzet Ekmekçibaşı, yaklaşık 1,5 aydır devam eden Rusya-Ukrayna savaşı süresince Türkiye ile Rusya arasında yaşanan ticari gelişmeleri ve beklentileri DÜNYA ile paylaştı. Batılı firmaların çıktığı Rusya pazarında Türkiye için büyük fırsatların yer aldığını söyleyen Ekmekçibaşı, Çin’in KOBİ’leri ile çok hızlı bir şekilde pazardaki boşluğu doldurmak için harekete geçtiğini, İran’ın Hazar üzerinden pazara mal satmaya başladığını, bu nedenle Türk firmalarının elini çabuk tutması gerektiğini dile getirdi.
Bu konuda DEİK olarak karşılıklı sektörel toplantılar gerçekleştirdiklerini kaydeden Ekmekçibaşı, “Fırsatı fırsatçılık yapmadan değerlendirecek, ilkeli çalışacak firmaların Rusya pazarına girmesi gerekiyor. Ruslar Türk malı varken ne Çin ne Hindistan ne de İran ürünlerini beğeniyorlar. Bu avantajı iyi kullanmalıyız. DEİK olarak Rusya’da rafları, Türkiye’nin nasıl doldurabileceği üzerine temaslarda bulunuyoruz” dedi.
Birleşmiş Markalar Derneği ile Rusya’daki AVM ve toptan pazarların birliklerinin görüşmeler gerçekleştirdiğini aktaran Ekmekçibaşı, geçen yıl Rusya’ya gerçekleştirilen yaklaşık 6 milyar dolarlık ihracatın bu yıl da yakalanabileceğini, hatta üzerine çıkması için de fırsatlar olduğunu kaydetti.
Oto yan sanayiinde fırsat büyük
Rusya pazarında başta otomotiv yan sanayii olmak üzere gıda ve hazır giyim sektörleri için fırsatlar olduğuna dikkat çeken Ekmekçibaşı, şöyle devam etti: “DEİK olarak bu sektörleri saptadık ve çalışmalara başladık. Rusya’da otomotiv yan sanayiine kısa süre içinde büyük bir talep olacak. Bunu öngörerek, önümüzdeki hafta webinar düzenleyeceğiz. Özellikle Konya, Bursa ve Kayseri’den sektör katılımcıları olacak. Ayrıca Rusya tarafından alıcılar da yer alacak. Hemen ardından gıda ile ilgili bir online toplantımız olacak. Hazır giyim ile ilgili çalışmalarımız da devam edecek. Şu an orada batılı markaların bazıları tamamen çıktı, bazıları da mağazalarını kapattılar ama çalışanlarına maaş ödemeye devam ediyorlar. Putin, batılı markaların bu blöfüne, ‘Mayısa kadar gelin açın. Yoksa bir daha pazara giremezsiniz’ şeklinde karşılık verdi. Bunun üzerine bazı hareketlenmeler başladı. Hatta Volkswagen haziran ayında üretime başlayacağını söyledi. Özellikle İtalyan ve Almanlar pazara dönecek gibi görünüyor. Ancak bugün itibariyle oradaki mağazaları kapalı. Kış sezonu bitti ama mağazalardaki ürünler kış sezonu ürünleri. Yani yeni sezonda satılmayacağı belli. İlkbahar yaz ürünlerinin artık reyonlarda olması lazım. Mağazalarını kapatanlar geri gelmeden bizim elimizi çabuk tutup oraya girmemiz gerekiyor.”
Rusya ile şu anda ticarette halihazırda olan sorunlara değinen Ekmekçibaşı, bu sorunların aşılması noktasında atılan birtakım adımları paylaştı. Karayolu taşımacılığında bekleme sürelerinin çok uzun olduğunu ifade eden Ekmekçibaşı, Ro-Ro seferlerinin artırılacağını, yeni hatların açılmasının da gündemde olduğunu söyledi. Finans sistemi üzerindeki sorunlara da değinen Ekmekçibaşı, henüz BM’nin kararı çıkmadığı için yaptırım listesinde olmayan bankalar üzerinde her türlü döviz transferinin yapılabildiğine değinerek, “Rusya’daki ithalatçılar kısa süre önce alınan kararla Merkez Bankası’nın döviz alış kuru üzerine 2 ruble ilave ederek dolar bulabiliyor. 10 gün öncesine göre döviz alım-satım arasındaki makas yüzde 30 idi. Bu kur farkı da ithalatçılara yüklü geliyordu. Ancak şimdi maliyeti düştüğü için Rus ithalatçılar dolar bulup ödemelerini yapabiliyorlar” dedi.
Rusya'yla ticarette barter seçeneği de masada
Rusya ile ticarette barter ve yerel paralar ile ticaretin gündemde olduğunu söyleyen DEİK TürkiyeiRusya İş Konseyi Başkanı İzzet Ekmekçibaşı, “Rusya ile yerel para birimleriyle ticaret zaten yapılıyordu, ama oran çok düşüktü. Burada hacmin büyümesi için iki ülkenin karşılıklı olarak kontrgarantiyi artırması lazım. Bu konuda iki ülkenin de çalışmaları var. Eğer karşılıklı 5 milyar dolarlık kontrgaranti verilirse, o zaman biz 5 milyar dolarlık malı TL ile ihraç edebilecek durumda olacağız” dedi. Barter konusuna da değinen Ekmekçibaşı, Türkiye’nin 80’li yılların sonunda barter usulü ticaret yaptığını ve başarılı uygulamalar olduğunu söyleyerek, bu seçenek üzerinde de çalışmalar yapıldığını dile getirdi.
Uçuşlara rağmen Rus turist beklentisi karşılanmaz
Havayolu ve deniz yolu taşımacılığında en önemli sorunlardan birinin sigorta olduğunu aktaran Ekmekçibaşı, “Borcu ve taahhütleri olan bazı havayolu şirketleri sigortasız uçuş yapmak istemiyor. Türkiye’den uçuşlar yapılıyor, tabii eskisi kadar değil. Uçak bilet fiyatları da çok arttı, 400-500 dolar olan biletler 1000 dolarlara çıktı” dedi. Rusların sigorta sorununu Rus malı uçaklarla aşmaya başladığını kaydeden Ekmekçibaşı, “SS100 denilen tamamen Rus üretimi uçaklar var. Bu uçaklardan satın alan Azimuth Havayolları, 4-5 destinasyondan İstanbul ve Antalya’ya uçuş başlattı. Haftada 21 sefer yapılıyor. Yine Aeroflot da yerli uçaklarla Soçi ve Moskova’dan İstanbul ve Antalya’ya sefer düzenleyecek" dedi. Bu yeni gelişmenin Türkiye turizm sektörü için oldukça önemli olduğuna dikkat çeken Ekmekçibaşı, "Bu uçuşlara turizmde hareketlilik olacak. Yaz sezonu geliyor. Ruslar da gelebilecek. Ancak mevcut koşullarda durumu daha iyi olanlar gelecektir. Geçen yıl 4,7 milyon Rus turist gelmişti, bu yıl 7 milyonu bulabilirdi. Ancak bu yıl 3 milyon civarında Rus turist ağırlarız" ifadelerini kullandı.
Merve YİĞİTCAN - DÜNYA
07.04.2022 00:02:32