Kasım ayında 2 bin dolar olan bir konteynerin fiyatı, 6 bin dolara kadar çıkmış durumda.

Koronavirüs ihracatta lojistik sıkıntısı başlattı. Navlun fiyatları üçe katladı. Uzak Doğu hatlarında konteyner bulmak zorlaştı. Deniz taşımacılığı firmaları kapasiteyi azalttı. Sektör “Lojistik sorunu çözülürse ihracat artar” diyor.

Koronavirüs küresel ticarette arz-talep dengesini bozunca ihracatta lojistik sıkıntısı başladı. Navlun fiyatları üçe katladı. Özellikle Uzak Doğu hatlarında konteyner bulmak zorlaştı. Deniz taşımacılığı firmaları kapasiteyi azalttı. Benzer durum kara yolu nakliyesinde de yaşanıyor.

NAVLUN FIRLADI
Uzak Doğu ve Amerika pazarında başlayan navlun (geminin yük taşıma ücreti) fiyatlarındaki artışlar Avrupa pazarına da yayılmış durumda. En büyük sebep de Kovid-19… Pandemi nedeniyle küresel ticaret önce bıçak gibi kesildi, daha sonra Çin üretimde gaza bastı. Şu anda ihracatçılar özellikle Uzak Doğu hatlarında konteyner bulamıyor. İthalat navlun fiyatlarında aralıkta yaklaşık üç kat artış var. Geçtiğimiz yılın aralık ayıyla kıyaslandığında, ihracat navlununda da yaklaşık iki kat artış yaşandı. Yani kasım ayında 2 bin dolar olan bir konteynerin fiyatı, 6 bin dolara kadar çıkmış durumda. Özellikle Asya-Avrupa hattında olan bu yükseliş öyle boyutlara ulaşmış durumdaki 40'lık bir konteyner için 10 bin dolar fiyat verildiği oluyor.

FİRMALAR YÜK SEÇİYOR
Deniz taşımacılığı firmaları bir yandan operasyonlarını yönetmek isterken hatlarında kapasiteyi de azaltıyor. Daha küçük gemilerin gitmesi de fiyatları artırıyor. Ayrıca konteynerler içine taşınan yük de denizcilik firmaları tarafından seçilmeye başlanmış durumda. Daha ağır olan yükler yakıt maliyetlerini artıracağı için denizciler tarafından tercih edilmiyor.

HISİAD Başkanı Çetin Tecdelioğlu
NAKLİYE FİYATI YÜZDE 100 ARTTI
Nakliye fiyatları neredeyse yüzde 100 arttı. Boş konteyner da bulamıyoruz. Aynı gün sevkiyat yapmak zorunda olduğumuz durumlar oluyor. Ama bu neredeyse bir haftada gerçekleşiyor. Kara yolu nakliyesinde de sorun yaşanıyor. İhracatta yaşanan yükselişin ardından gümrüklerde kuyruklar oluştu.

Armatör Derneği Başkanı Gökhan Turhan
DOLU GİDİYOR, BOŞ DÖNÜYOR
İhracat arttı, konteynerler dolu gidiyor, ithalatta yeterince yük olmadığı için boş dönüyor. Armatör firmalar ihracat navlunlarını artırmaya yöneldi. Aynı durum kara yolu yüklemelerinde de mevcut. İhracat malını taşıyan TIR'lar kapılarda sadece geçiş belgesi yüzünden beklemiyor. Sınır kapılarında TIR geçişlerinin daha artırılması gerekiyor

UTİKAD Başkanı Emre Eldener
ŞUBAT AYINA KADAR DEVAM

Sorunun en önemli kaynağı pandemi nedeniyle ticaret trafiğinin düşmesi. Son iki aydır birçok konteyner Amerika ve Latin Amerika ülkelerine taşıma yaptı. Ancak yük trafiği olmadığı için oradan hareket edemedi. Türkiye'nin de ithalatı düştüğü için ülkemize de gemi trafiği oldukça azaldı. Sorun, şubata kadar devam eder.

EVSİD Başkanı Burak Önder
DİSİPLİNE EDECEK YAPI LAZIM
İhracatçı boş konteyner bulamıyor, gemilerde rezervasyon sorunu var ve navlun fiyatlarında dolar bazında yüksek artış oldu. Şu anda ihracatçı üyelerimizin yüzde 92'si bu problemi yaşıyor. Pandemi döneminde uluslararası ticarette deniz taşımacılığında dengeler bozuldu. Deniz lojistiğinde strateji ortaya koyup, tarafları disipline eden yapı lazım.

İDDMİB Başkanı Tahsin Öztiryaki
SORUN EN AZ ALTI AY SÜREBİLİR
Navlun fiyatlarındaki sert yükseliş tüm dünya ülkelerini ilgilendiren bir problem haline geldi. Sektördeki firmalar ile yaptığımız görüşmeler sonrası bu sorunun altı ay kadar daha süreceği söyleniyor. O tarihten sonra da nasıl seyredeceğini şu anda bilmiyoruz. Nakliye için uluslararası bir mekanizma da yaratılabilir çözüm için. Devletin taşımacılık sektöründeki firmalara bu süreçten çıkmak ve ihracatın devam etmesi için yardımcı olması lazım.