“Yurt dışında bizi tamamlayan veya bizim değer katabileceğimiz şirketler arıyoruz”

Türkiye’nin en büyük lojistik şirketi Netlog, 2022 sonunda 1,2 milyar dolar ciroya ulaştı. Netlog Yönetim Kurulu Başkanı Şahap Çak 2023 sonunda 1,4 milyar dolar ciro hedeflediklerini belirtiyor. Netlog’u 10 yılda 5 milyar dolar cirolu global bir şirket haline getirmeyi hedeflediklerini söyleyen iş insanı, “Yurt dışında bizi entegre eden, bizi tamamlayan veya bizim değer katabileceğimiz şirketler arıyoruz. Satın almaya açığız” diyor.

Netlog, Türkiye’nin en büyük lojistik şirketi. Uluslararası kara, hava ve deniz taşımacılık birimiyle hemen her sektöre hizmet veriyor. Hem özmal tır filosu hem tedarikçileriyle yılda 250 milyon dolar gelirli bir taşımacılık operasyonu yönettiklerini belirten Netlog Yönetim Kurulu Başkanı Şahap Çak, “Gıda, ilaç, tekstil, hızlı tüketim malları, e-ticaret ve otomotiv sektörlerine çok hakimiz. Bu alanlarda 6 ülkede 2 milyon metrekareye yakın 120 lojistik deposu yönetiyoruz. Bu iş birimimiz 600 milyon dolar gelir yaratıyor. Lojistik destek iş birimlerimizde de Palex, Küresel ve Netistif markalarımızla ciddi işler yapıyoruz. Bu iş birimlerimizde de 350 milyon dolar gelir yaratıyoruz” diyor.

2022 yılını 1,2 milyar dolar gelirin üzerinde kapatan Netlog, gelirlerinin yarısını yurt içinden yarısını yurt dışından elde ediyor. Netlog Yönetim Kurulu Başkanı Şahap Çak, 2023 sonunda 1,4 milyar dolar ciro hedeflediklerini belirtiyor. Hem organik hem inorganik yollarla Netlog’u 10 yıl içinde global bir dev haline getirmeyi hedeflediklerini söyleyen Çak, “Bu hedefe ulaşmak için 10 yılda ciromuzu 3’e katlayarak 5 milyar dolara getirmek istiyoruz. Global bir şirket olmak için daha da büyüyeceğiz. Yurt dışına bizi entegre eden, bizi tamamlayan veya değer katabileceğimiz şirketler arıyoruz. Satın almaya açığız” diyor. Netlog Yönetim Kurulu Başkanı Şahap Çak, Capital’in sorularını şöyle yanıtladı:

Son 5 yıldır Türkiye’nin en büyük lojistik şirketisiniz. Bu güce nasıl ulaştınız?

İlk günkü gibi hala aynı işi yapıyoruz ama rakiplerimizden önemli bir farkımız var. O da lojistiğe sadece taşımacılık olarak bakmamış olmamız. Sektöre 360 derece bakarak müşterilerimizin ihtiyaçlarını çözecek hizmetleri, hatta şirketleri yarattık. Müşterilerimizin bugünkü ve içinde bulundukları sektörlerin gelecek ihtiyaçlarına cevap verecek çözümleri dizayn ettik. Müşterilerimizi hiçbir zaman günlük kâr odağı olarak görmedik. Hep onlardan biri olduk, beraber projeler geliştirdik ve hayata geçirdik. Bu sektörde uzun soluklu olabilmek için hizmet verdiğiniz şirketlerle iş ortağı gibi çalışmak ve karşılıklı açık olmak çok önemli. Her zaman yeni ürünlerle müşterileri, potföyümüzü büyütüyoruz, daha da önemlisi müşteri devamlılık oranımız çok yüksek. Dolayısıyla müşterimiz büyüdükçe, bizim de işlerimiz artıyor. Bir diğer özelliğimiz de sektörel iş birimlerimiz. “Her işi yaparız” diyen bir kültürümüz yok ama “Yaparız” dediğimiz işi de en iyi biz yaparız. Çünkü bu işlere maddi ve manevi ciddi yatırım yaptık. Hatta bazı hizmetler için ayrı markalar yarattığımız bile oluyor. Mesela lojistik hizmet olarak kimya sektöründe çok aktif değiliz ama gıdaya tüm kategorileriyle, ilaç, tekstil, hızlı tüketim, e-ticaret ve otomotive çok hakimiz.

Entegre bir şirkete dönüşüm ne zaman başladı?

Bir şirketin gerçek anlamda entegre lojistik şirketi olabilmesi için öncelikle entegre olacak yapıyı kurarak işlerin her birini doğru yapması lazım. “Bütün işleri yaparız, biz entegre lojistik şirketiyiz” demek en kolayı. Bunu şu anda piyasada söyleyen birçok firma var. Bakıldığında birçoğu aslında bir işte uzman ancak her şeyi yapmaya çalışıyorlar. 20 yıllık Netlog’un ilk 12 yılı lojistik sektörünün tüm alanlarında iş birimlerinin oluşturulmasıyla geçti. Ondan sonraki 3 yılda bu işlerin entegre sunulabilmesi için gereken dijitalleşme ve organizasyon yapısını kurduk. Yani aslında gerçek anlamda son 5 yıldır kendimize “Entegre hizmet verebilen bir lojistik şirketiyiz” diyoruz. Şirketlerimizde agresif politikalar ve hedefler koyarız. Tüm gelirlerimizi tekrar işimize yatırırız. Her zaman öngörülü bir şekilde lojistiğin nereye gittiğini okumaya çalışırız. Bugünün değil 3-5 yıl sonrasının ihtiyaçlarını anlamaya çalışırız. Bu konsantrasyon da doğru yatırımlarla büyümemizi sağlar. Tabii bu işteki insan unsurunu da atlamamak lazım. Netlog Lojistik Grubu’nda sektörün en iyi kadroları var. Netlog gerçek bir lojistik okulu.

Türkiye’de hangi sektörlere hizmet veriyorsunuz ve ciro dağılımınız nasıl?

Uluslararası kara, hava ve deniz taşımacılık birimimiz, otomotivden tekstile, makine sanayisinden kimyaya hemen her sektöre hizmet veriyor. Burada hem özmal tır filomuz hem tedarikçilerimizle yılda 250 milyon dolar gelirli bir operasyonumuz var. Depolama ve dağıtım hizmetleri birimimizde gıda, ilaç, tekstil, hızlı tüketim malları, e-ticaret ve otomotiv sektörlerine çok hakimiz. Bu alanda 6 ülkede 2 milyon metrekareye yakın 120 lojistik deposu yönetiyoruz. Bu iş birimimiz 600 milyon dolar gelir yaratıyor. Lojistik destek iş birimlerimizde de Palex, Küresel ve Netistif markalarımızla ciddi işler yapıyoruz. Bu iş birimlerimizde de 350 milyon dolar gelir yaratıyoruz.

2022 yılını finansal anlamda nasıl kapattınız?

1,2 milyar dolar gelirin biraz üzerinde kapattık. Çok sağlıklı bir gelir dağılımımız var. Gelirlerimizin yüzde 50’si Türkiye’den yüzde 50’si yurt dışındaki operasyonlarımızdan geliyor. Bu da grubumuzun TL ve döviz gelir dengesini koruyor.

Son dönemde depolama yatırımları artıyor mu?

İstanbul ve bölgesinde uzun zamandır depo yatırımı yapılmıyor. Aslında yapılamıyor. Piyasada ciddi depo ihtiyacı var ama pandemi kaynaklı maliyet artışları ve finansman kaynaklı sıkıntılardan dolayı kimse yeni depo yatırımı yapmaya girişemiyor. Bu etkenlere bir de piyasadaki depo arazilerinin fiyat artışlarını ekleyince, yeni depoların yatırımcıları kurtarması için kiraların metrekarede 8-9 dolara çıkması gerekiyor. Lojistik sektörü ve müşteriler bu rakamı daha hazmedemedi. Açıkçası ben kiraların eskiden olduğu gibi metrekaresi 5-6 dolarlara düşeceğini mümkün görmüyorum. Yeni depolarımızı en iyi ihtimalle metrekaresi 7-8 dolar bandında kiralayacağımızı öngörüyoruz.

E-ticarette müşterileriniz kim? Ciroda e-ticaret işinin payı ne oldu?

E-ticarette 170’in üzerinde dünya markasıyla çalışıyoruz. Bunların her biri büyük hacimli müşteriler. Mesela Amazon’un hem Türkiye’de hem İngiltere’de 2 deposunu yönetiyoruz. Şu anda Avrupada 2-3 depo için daha konuşuyoruz. Gymshark, Abercrombie and Fitch, Superdry, Tory Burch, Karl Lagerfeld, Coach,Patagonia ve Lulu Lemon gibi markaların tüm Avrupa e-ticaretini yönetiyoruz. Averaj bir günde 1,5 milyon ürünün depolarımızdan toplanmasını, paketlenmesini ve adrese teslimatını yönetiyoruz. Bu rakam en yoğun günde 4 milyon pakete çıkıyor. E-ticaret, cironun bugün yüzde 30’unu oluşturuyor.

Sizin yönettiğiniz üzerinizden geçen ticari hacim ne kadar?

Çok kabaca söyleyeyim. Dünyadaki bir ölçüdür. Ülkenin lojistik toplam gideri gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 6-12’si arasında değişir. Türkiye’de yüzde 11’ine denk gelir.

Sektördeki pazar payınız ne kadar?

Sektör o kadar büyük ki yine Türkiye’nin geçen yılki GSYİH’si 900 milyar dolar dersek sektörün büyüklüğü 90 milyar dolar. Biz de sektörün en büyük oyuncusu olarak bu pazardan yüzde 1,5 pay alıyoruz.

Lojistikte sürekli konsolidasyon beklentisi konuşulur. Bugün için böyle bir olasılık var mı?

Bir miktar olur ama çok fazla olmaz. Çünkü sektördeki şirketlerin birçoğu profesyonelleşmemiş durumda. Bu konsolidasyonun sağlanması için bir kere şirketlerin kurumsal olması veya kurumsallaşmaya yakınlaşması lazım. İkincisi, kurumsallaşma içinde ilgili hukuğun çok güzel oturması lazım. Türkiye’de bu da bir sıkıntı. Hukuk var belki ama arkasındaki yönetim anlayışı yeterli değil. Avrupa’da ve Amerika’da lojistik sektöründe her zaman çok ciddi konsolidasyonlar yaşanıyor. Birçok konuda birbirine benzeyen şirketler oturup hemen anlaşıyor. Orada bile zamanla problem çıkıyor. Exxon Mobil birleşmesini hatırlarsınız. Birleşme olmadan ayrıldılar. Sonra Fiat GM’le birleşti, yapamadılar, ayrıldılar.

Türkiye’de lojistik sektöründe kaç büyük oyuncu var?

Bir elin 5 parmağı kadarız.

Peki tüm dünyayı etkileyen küresel tedarik zinciri krizi, pandemi sizi nasıl etkiledi?

Herkes önce bir panik oldu. Bizim şirkette bir hareketlenme yaşandı. “Herkes evden çalışıyor. Hayatımız mı önemli iş mi” demeye başladı arkadaşlarımız. Sanki işe gelen herkes COVID olacakmış gibi bir ruh haline büründüler. Ertesi gün sahaya çıktım. Arkadaşlarımla depoları dolaşmaya başladım. Kamyonların, şoförlerin arasından geçerek anons yaptırdım. Anons da şuydu: “Bugün ülkemizin lojistiğe ihtiyacı var. Sonuna kadar çalışmak zorundayız ve işimizin başındayız.” Arkadaşların çoğu işin önemini anladı. Evet, bizim işimiz öyle bir iş değil. Biz 7/24 bütün Türkiye’de ve dünyada çalışması ve işin başında olunması bir sektördeyiz. Zaten pandemide lojistik sektörünün önemi çok daha iyi anlaşıldı. İlaçtan tıbbi her türlü malzemeye kadar lojistikçiler taşıdı. Pazar günü dahi çalışan bir kültürden geliyoruz. Bütün arkadaşlarımız milli seferberlik bilinciyle işini yaptı. Ondan sonra kapılarda sıkıntılarımız oldu. Sağlık Bakanlığımız yurt dışından gelen şoförleri karantinaya almak istedi. Neyse ki sonra vazgeçirebildik. Sonra tedarik zinciri kırıldı. Yıllardan beri korunan zincir koptu ve dağıldı. Hala da toplanamadı. Özellikle otomotivde zincir hala sorunlu. Çünkü bir otomobilde 4 binden fazla parça var ve belki 20 ayrı ülkeden geliyor. Endüstrinin eski günlerine gelmesi için çok zaman gerekiyor. Tedarik zincirinde işler daha yeni yeni oturmaya başladı.

Peki bu sizin işinizi bugün hala etkiliyor mu?

Bir örnek vereyim: Bizim filomuzda irili ufaklı 4 bin aracımız var. Teorik olarak 6 yılda bir araçlarımızı değiştiririz. Bu da şu demek oluyor; her yıl 600 aracı yeniliyoruz. 3 yıldır neredeyse hiç yeni araç alamadık. Sipariş veriyorsun ama gelmiyor. Mesela geçen yıl 250 adet çekici siparişi verdik. Bir yılı geçti ancak 112’sini teslim edebildiler. Dolayısıyla eski araçları satamadık, eldekilerin fiyatları da pahalanmaya başladı. Otomotiv üreticileri de yılda 10 bin araç yaparken 8 bin araçla aynı parayı kazanmaya başladı.

Kâr konusunda pek çok şirket sıkıntı yaşıyor. 2023’te kârı korumak için nelere dikkat ediyorsunuz?

Rekabet arttıkça kâr elde edebileceğiniz en iyi yol, tedarik zincirini iyi yönetmek. Şirketler 2022’de bazen haksız yere fiyat artırdı ve kazandılar. Stokta malları vardı, enflasyon etkisi olmamasına rağmen fiyat artışı yaptılar. Bugüne geldiğimizde hammadde fiyatları gerçekten arttı; fiyatlar yüksek ama bu kez daha da fiyat artırınca tüketici kafa kaldırıyor. Yani sıradan bir diş macununun kilosu 1.000 liraya satılıyor. Lojistikçi de sanayici de çalışan da artık verimli çalışmayı öğrenmeli. Biz grup olarak işimize ve verimliliğe önem verdik..

2023 hedeflerinizde neler var?

Dolar bazında yüzde 15 büyüme hedefiyle 1,4 milyar dolar ciro hedefliyoruz.

Ciro dışında en önemli performans göstergeleriniz neler?

Zamanında mal toplama, depo doluluğu gibi pek çok parametremiz var. Lojistik, çok kârlı bir sektör değil. Nette kârlılıklar yüzde 5-6’ya düşer. Yani 1,5 milyar dolar ciroda 75-80 milyon dolar vergi öncesi kâr kalır.

2023 ve sonrasına dair yatırım planınızda neler var?

Şu anda Bursa’da 26 bin metrekarelik yeni bir depo inşaatımız devam ediyor. 2022 Eylül ayında başladı, bu yıl içinde bitecek. Yurt dışında 3 yeni depo yapıyoruz. Şirketin içerisinde depo yapan bir inşaat grubu oluştu. Çok hızlı ve başarılı şekilde depo yapar hale geldik. Hollanda’da yatırım yaptık. Her yıl filomuzu canlı tutatabilmek adına 35 milyon dolarlık araç yatırımı yapıyoruz. İstanbul’a çok büyük bir depo yatırımı planlıyoruz. Netlog olarak Türkiye’deki tek binada en büyük depomuz 36 bin metrekareydi. Yeni yapacağımız bu depo tabanda 97 bin metrekare üzerinde kullanım alanı 65 bin 500 metrekare olacak. Bizim tek binada en büyük depomuz olacak. Tabii bu, Türkiye’de. Hollanda’da tabanda 200 bin metrekarelik depolarımız var. Yeni dünya düzeninin lojistik sistemlerini kuruyoruz. Eğer uluslararası entegrasyonu sağlayamazsınız, lokal şirket olmaktan kurtulamazsınız. O zaman da büyük bir oyuncu olamazsınız. Yeni dünya düzeninden konuşurken sınırların olmadığı bir dijital dünyadan bahsediyorum. Artık nesnelerin internetini konuşuyoruz. ChatGPT’yi araştırıyoruz. Yapamasak da yapılanı kendi işimize nasıl entegre edebiliriz, kendi işimizi teknolojiyle nasıl daha da iyileştirebiliriz, bunlara kafa yoruyoruz.

Netlog’un geleceğine dair en önemli hayalleriniz nedir?

Netlog’un geleceği içerisinde lojistikte A’dan Z’ye her şeyi entegre eden global bir şirket olma hedefimiz var. Bu çok da kolay olmuyor. Vakit, çalışma ve satın alma gerekiyor. 10 yılda ciromuzu 3’e katlayarak 5 milyar dolara ulaştırmak istiyoruz. Global bir şirket olmak için daha da büyüyeceğiz. Yurt dışında bizi entegre eden, tamamlayan veya bizim değer katabileceğimiz şirketleri arıyoruz. Satın almaya açığız.

KAYNAK: CAPITAL/ Özlem Aydın Ayvacı