Artan yurt dışı siparişlerine yetişmeye çalışan ihracatçı, gümrük kapılarında yaşanan beklemeleri aşmak için alternatif çözümlere yöneldi. Bunlardan biri de ‘minivan’ seçeneği oldu. İhracatçı, acil yüklerini minivanla taşıtmaya başladı. Böylece geçiş belgesi gibi prosedürler aşılıyor, 4 günde sınırı geçemeyen araçlar 2 günde Avrupa’ya ulaşıyor.
Son aylarda hızlanan ihracat, gümrüklerde, özellikle de Kapıkule, Hamzabeyli ve İpsala gibi Avrupa’ya çıkış kapılarında büyük kuyrukların oluşmasına neden oldu. Sınır kapılarının mevcut kapasitesinin artan talebi karşılamada yetersiz kalması, diğer yandan Avrupa ülkelerinin sınırlı sayıda verdiği geçiş belgelerinin tükenmesi, gümrüklerde bekleme süresini 4 güne kadar çıkardı. Yüküyle kapıdaki bu beklemelere maruz kalmak istemeyen bazı nakliyeciler, demiryolu ve intermodal gibi alternatif taşıma yollarına yönelirken, bazıları ise sınırı geçmek için minivanı tercih etmeye başladı. Bu firmalardan biri de SelTrans Lojistik oldu.
SelTrans Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı Ceyhun Yüksel, “Avrupa’dan gelen ihracat siparişlerinin artması, sınır kapılarındaki TIR kuyruklarının uzamasına neden oldu. Özellikle Kapıkule ve Hamzabeyli geçişlerinde oluşan uzun TIR kuyrukları nedeniyle sınır kapılarından çıkış süreleri kimi zaman 4 güne kadar çıkıyor. Ürünlerini sınır kapılarında bekletmek istemeyen ihracatçılar, Avrupa ülkelerine özellikle acil ulaşması gereken yüklerini minivanla taşıtmayı tercih ediyor. Minivanlar gümrük kapılarında TIR'lara uygulanan prosedürlere takılmadığı için talep artıyor” dedi. Bin 200 kiloya kadar ihracat yüklerini, havayoluna ve diğer taşıma modlarına oranla daha hızlı ve düşük maliyetle ulaştırdıklarını vurgulayan Yüksel, kapıdan kapıya 2 günde Avrupa’ya teslimat yaptıklarını söyleyerek, “Acil gönderimler için genellikle havayolu tercih ediliyor. Ancak, uçaklardaki uygunluk, yükün uçağa yetişmesi, yükün bindirilmesi- indirilmesi, havalimanının alıcıya mesafesi ve gümrük işlemleri teslimatı geciktirebiliyor. Oysa minivanla Avrupa ülkelerine yükler 48 ila 72 saatte kapıya teslim ediliyor” dedi.
"Marriot’a mobilya yetiştiriyoruz"
Avrupa’da Marriot Grubu’na ait bir otel projesini sürdüren Procontract Mobilya Dekorasyon firmasının yöneticisi Emin Yıldırım, projenin aksamaması için minivan taşımalarını tercih ettiklerini söyledi. Minivanın sağladığı teslimat hızının önemli bir avantaj olduğunu ifade eden Yıldırım, ürettikleri malzemeyi iki gün sonra hedefe ulaştırabildiklerini belirtti. Taşıma maliyetlerinin karayoluna göre yüksek olabildiğini, ancak havayoluna göre avantajlı olduğunu vurguladı.
Geçiş belgesi istenmiyor dinlenme süresi gerekmiyor
Lojistik sektörü temsilcilerinin DÜNYA’ya aktardığı bilgiye göre, son dönemde özellikle Avrupa’ya taşımalarda TIR yerine minivan tercih eden firma sayısı artıyor. Çünkü TIR’lara ve sürücülerine uygulanan prosedürlerin çoğu minivan araçlar için geçerli değil. Minivan sürücüsünden Avrupa ülkelerine çıkışta zorunlu olan geçiş belgesi istenmiyor. Ayrıca minivan sürücüsünün TIR şoförü gibi 9 saatte bir dinlenme zorunluluğu yok. Bu sayede minivanlar sınırı çok daha kısa sürede geçiyor. Öte yandan, Türkiye’nin dış ticaretini taşıyan Rumen ve Polonyalı bazı yabancı nakliyecilerin de minivan ile taşımaya yöneldi.
İntermodal’a talep artıyor
Sınır kapılarında yaşanan beklemeler, birden fazla taşıma modunu birbirine ekleyerek gerçekleştirilen intermodal taşıma moduna ilgiyi artırdı. Pandemi sonrası bazı şirketlerin iş yükü iki kata yakın arttı. Sarp Intermodal da bunlardan biri. Şirketin Genel Müdür Yardımcısı Yiğit Altıparmak, “Sarp Intermodal olarak normal şartlarda her yıl yüzde 20-30 oranında büyüme gerçekleştiriyorduk. Bu büyüme yeni müşterilerin katılmasının dışında, tüm operasyonlarını intermodal taşımalar ile gerçekleştirmek isteyen müşterilerimizden kaynaklı oluyordu. Koronavirüsle birlikte iş hacmimiz ve yeni müşterilerimizin artışı normale göre 2 kat daha fazla oldu” dedi. Avrupa ülkelerine yapılan ihracat taşımalarında çıkışlar İstanbul, İzmir ve Mersin’deki limanlardan Ro-Ro ile ya da İstanbul’dan demiryolu ile yapılıyor. Altıparmak, ayrıca navlunda yüzde 20 avantaj sunduklarını söyledi.