DTO Başkanı Tamer Kıran, pandeminin geride kalmasıyla oda olarak haziran ayında faaliyetlere hız kesmeden devam ettiklerini vurguladı. Kıran, haziran ayı sonunda Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve bakanlık yetkililerinin katılımıyla gerçekleştirilen TOBB Ekonomi Şurası’nda öncelikli gördükleri sektörün 5 önemli sorununu ilgili bakanlıklara sunduklarını söyledi. Kıran bu kapsamda, denizyolu toplu taşımacılığında akaryakıt desteği, denizcilik sektörü için ihtisas bankası görevlendirilmesi ihtiyacı, yat sektöründe üretim yapan veya tamir bakım faaliyetlerinde bulunan işletmelerin yer sorunun çözülmesi, 854 sayılı deniz iş kanunu ile çalışma mevzuatındaki düzenlemelerin donatanlara getirdiği yükümlülüklerin ihtiyaçlar doğrultusunda yeniden düzenlenmesi, balıkçı barınak larının deniz hizmet araçlarına açılması için talepleri ilgili bakanlıklara ilettiklerini söyledi.
“İş dünyası çok temkinli olmalı”
Başkan Tamer Kıran, önceki hafta yapılan meclis toplantısında yaptığı konuşmasında küresel ekonomideki gelişmelere ve bunların denizcilik piyasasına yansımalarına yönelik de açıklama yaptı. Kıran, beşinci ayına giren Rusya-Ukrayna savaşının gıda, enerji ve finans sistemleri üzerindeki olumsuz etkilerinin çok derinden hissedildiğine vurgu yaparak, “Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan bir rapora göre, 94 ülkede 1.6 milyar kişi bu savaşın etkileriyle karşı karşıya ve artan gıda ve petrol fiyatlarıyla başa çıkmakta güçlük çekiyor. Savaş nedeniyle dünyanın şimdiye kadarki en ciddi gıda, enerji ve ekonomik krizin eşiğinde olduğuna işaret edilen raporda, hiçbir ülkenin bu savaşın etkilerinden kaçamayacağı ifade ediliyor. Rapordan da anlaşılacağı üzere pandeminin ardından yine çok hassas bir dönemden geçiyoruz. Ne zaman sonuçlanacağı henüz belli olmayan bu savaşın olası sonuçlarına karşı iş dünyası olarak çok dikkatli olmalı ve temkinli davranmayı elden bırakmamalıyız” diye konuştu.
Büyüme tahmini aşağı, enflasyon yukarı!
Rusya-Ukrayna savaşıyla 2022 yılı büyüme tahminlerinin hızla aşağı, enflasyon tahminlerinin ise hızla yukarı doğru revize edilmeye başladığına dikkat çeken Kıran, şöyle konuştu: “Haziran ayında yayınlanan Dünya Bankası raporuna göre, küresel büyüme hızı tahmini 1.2 puan gerileyerek yüzde 2.9 seviyesine düştü. 2021 yılı büyüme oranı yüzde 6.1 olmuştu. 2022 küresel enflasyon tahmini ocak ayı tahminlerinin 2.5 puan üzerine çıkarak küresel anlamda yüzde 7’lere gelirken, son veriler, OECD ülkelerinin yıllık enflasyonun yüzde onlara yaklaştığını gösteriyor. Büyük merkez bankaları da enflasyon ile mücadeleyi öne alarak güçlü bir faiz artırım sürecine girmiş bulunuyor. Amerikan Merkez Bankası Fed'in yıl sonunda politika faiz beklentisi yüzde 3.5’lere gelmiş durumda. Muhtemelen artmaya da devam edecek. Jeopolitik ve ekonomik olarak her türlü balanslı dönemde önemi daha da öne çıkan Türkiye'de fiyatlar seviyesindeki hızlı artış ise ana sorunumuz olmaya devam ediyor. Tüketici fiyat endeksi haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 4.95, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 78.62 arttı. enflasyon bir tarafta olumsuzluk oluştururken, dış ticaret tarafında ise tarihi rekorlar kırıldığını görüyoruz. İhracatımız geçen yılın Haziran ayına göre yüzde 18.5 artarak 23.4 milyar Amerikan doları, ithalatımız ise 31.6 milyar dolar olarak gerçekleşti.”
"Hurda teşviki daha uygulanabilir hale geldi”
DTO Başkanı Tamer Kıran, Nisan 2021’de yürürlüğe konulan Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesine Dair Yönetmelik’te sektörün talepleri doğrultusunda bazı değişiklikler yapıldığını ve yeni yönetmeliğin 18 Haziran'da Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini hatırlatan Tamer Kıran, böylece yeni gemi inşasına yönelik teşvik desteklerinin daha uygulanabilir hale getirildiğini söyledi. Kıran, konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Yapılan değişikliklerle yönetmelik kapsamı için belirlenmiş olan 1.000 groston alt sınırı 50 grostona indirildi. Kabotaj hattında veya iç sularda sefer yapan ana sevk sistemini çevre dostu bir enerji kaynağına dönüştürecek 50 groston üzeri ticari gemi, deniz ve iç su araçları eklenmek suretiyle kapsam genişletildi. Teşvik edilecek gemi sayısı her yıl için toplam 25 bin grostonu geçmemek kaydıyla beşten ona çıkarılmış, ‘en büyük gemiden başlamak üzere’ şeklindeki sıralama ölçütü yerine ‘başvuruların yaşı tonajı ve sefer bölgesi’ dikkate alınarak değerlendirileceği belirtiliyor. Teşvik tutarının mevcut yönetmeliğe göre hesaplanacak tutarın fosil yakıt kullanacak gemi için 1.5, LNG ve hibrit sistemler de dahil olmak üzere alternatif çevre dostu bir enerji kaynağı kullanacak gemi için 2.5 buçuk katı olarak uygulanacağı hükme bağlandı. Özellikle koster, yakıt başları, feribotlar, elektrik, bataryalı römorkörler için uygun şartlar içeren bu yeni yönetmeliğin gemilerimizin yenilenmesi noktasında fayda sağlayacağı düşüncesinde olup bu değişiklikleri yaptığı için Ulaştırma ve Altyapı Bakanımıza ve Denizcilik Genel Müdürlüğü’müze teşekkür ederim” şeklinde konuştu.
Deniz ticaretinde büyüme tahminlerine savaş revizesi
Küresel ekonomide yaşanan olumsuz gelişmelerin denizcilik piyasalarına etkilerini değerlendiren Tamer Kıran, 2022 yılı için küresel deniz ticareti büyüme tahminlerinin Ukrayna’daki savaşının yarattığı belirsizliklerden dolayı yüzde 3.5’ten yüzde 1.4’e kadar düşürüldüğünü söyledi. Kıran, “Büyüme tahmininin düşürülmesinde özellikle şubat ayı sonunda Ukrayna limanları ticari faaliyetlerinin, başta tahıl ihracatı olmak üzere, kapatılmasının ve Rusya'ya yönelik yaptırım uygulamalarının etkili olduğunu söylemeliyiz” dedi. Kıran, bu gelişmeler ışığında küresel denizyolu kuru dökme yük ticaretinin 2022 yılında ton olarak önceki tahminlere göre yaklaşık yüzde 1.8’lik düşüşle yüzde 0,1 oranında büyümesinin beklendiğini söyledi. Kıran, “Yani bu yüzde 1’in onda biri anlamına gelen bir büyüme ve aslında bir büyüme beklenmediği anlamına geliyor. Dökme yük ticaretinde daha önceki büyüme tahminine göre beklenen bu daralma, esas olarak tahıl ticaretinin azalmasından kaynaklı Ukrayna'nın tahıl ihracatının askıya alınması ve Rusya'nın ihracatının büyük bir belirsizlikle karşı karşıya olmasından kaynaklı olarak tahılda yıllık olarak yüzde 7’lik bir azalma bekleniyor. Mayıs ayı başında artış eğilimine geçen Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), mayıs ayı sonunda düşüş eğilimine geçmişti. Haziran ayında da yüzde 15’lik bir düşüş yaşandı” açıklamasını yaptı.