İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası Mart ay Meclis toplantısını yaptı. İMEAK DTO Meclis Başkanı Başaran Bayrak’ın başkanlık yaptığı toplantıda, Odanın 2024 Yılı Bilançosu ve Kesin Hesabı onaylandı.
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptığı konuşmada, bilanço ve kesin hesabın onaylanması dolayısıyla Meclis üyelerine teşekkür etti.
Türkiye ve Küresel Ekonomideki Gelişmeler
Güncel gelişmeleri de değerlendiren Tamer Kıran, ABD’de yaklaşık 1,5 ay önce başkanlık görevine başlayan Trump’ın politikalarının artan oranda küresel eğilimleri etkilemeye başladığını, özellikle son birkaç haftada en azından ABD’de büyümeyi daha fazla destekleyeceği düşünülen politika çerçevesinden ziyade belirsizlikleri arttıran ve bu anlamda riskleri de yükselten hamlelerinin ön plana çıkmaya başladığını kaydetti.
Tamer Kıran, en son Ukrayna ile imzalanması beklenen anlaşmanın da şimdilik gerçekleşmemiş olmasının finansal piyasalardaki risk algısını daha fazla negatif yöne çevirdiğini, bu gelişmelerin büyüme beklentilerini de olumsuz etkilediğini belirtti.
Önümüzdeki aylarda bu belirsizliğin ve buna bağlı olarak özellikle finansal dalgalanmanın devam etmesini beklemenin çok yanlış olmayacağını kaydeden Tamer Kıran, bir şekilde politikaların şekillenmesiyle piyasalarda beklentiler ve fiyatlamaların dengelenmeye başlayacağını umduklarını söyledi.
Tamer Kıran ülkemizde, geçtiğimiz hafta sonuna doğru 2024 yılı son çeyreğine ve yılın geneline ilişkin büyüme rakamlarının açıklandığını, yılın son çeyreğinde %3, tamamında ise %3.2 büyüyen ekonomimizde, en düşük sektörel büyüme oranının %0.5 ile sanayide gerçekleştiğini kaydetti.
Sanayinin rekabet gücünde yaşadığı zorluğun büyüme rakamlarına da yansıdığının net bir şekilde görüldüğünü belirten Tamer Kıran, genel olarak hizmet sektörlerinin ortalamanın üzerinde büyüme rakamlarıyla karşımıza çıktığını, en güçlü artışlardan birisinin inşaat sektöründe %9.3 oranıyla geldiğini kaydederek, özellikle deprem bölgesindeki inşaat ve altyapı faaliyetlerinin bu yükselişe önemli bir katkı sağladığının görüldüğünü söyledi.
Şubat ayı enflasyonunun TÜFE’de %2,27, ÜFE’de %2,12 olarak açıklandığını, böylece yıllık TÜFE’nin %39, ÜFE’nin ise %25 seviyelerine gerilediğini kaydeden Tamer Kıran, enflasyon rakamlarındaki gerilemenin memnuniyet verici olmakla birlikte başta konut, eğitim, ulaştırma, lokanta ve otel gibi hizmet gruplarındaki yıllık artış oranının yüksek seyretmesinin enflasyon beklentilerinin beklendiği ölçüde güçlü kırılmamasının önemli nedenleri gibi göründüğünü söyledi.
Piyasalardaki beklentilere paralel olarak Merkez Bankasının politika faizini 250 baz puan indirerek %42,5 seviyesine çektiğini belirten Tamer Kıran, Merkez Bankasının faizleri Nisan ayı toplantısında da benzer oranda indireceği yönündeki beklentilere dikkat çekti.
Jeopolitik Faktörlerin Denizyolu Taşımacılığı Üzerinde Önemli Etkileri
Denizcilik piyasasında genel olarak Şubat ayında pozitif gelişmeler izlendiğini belirten Tamer Kıran, Ocak ayında İsrail-Hamas ateşkesinin duyurulmasının ardından Kızıldeniz'deki olumsuzlukların hafiflemesine yönelik beklentilerin arttığını, taşımacılıktaki aksaklıkların 2025 yılında kademeli olarak ortadan kalkacağı varsayımıyla küresel ton-mil taşımacılığında %0,9 oranında kısıtlı büyüme beklendiğini söyledi.
ABD'nin, Çin, Kanada ve Meksika’ya uyguladığı yeni ithalat tarifeleriyle ilgili politikaları küresel denizyolu taşımacılığının yeni odak noktası olurken, Çin’in, misilleme olarak ABD’den kömür, LNG ve ham petrol ithalatına uyguladığı ek tarifelerin gündemde yerini aldığını belirten Tamer Kıran, “Bu gelişmelerin, küresel denizyolu taşımacılığının %0,7'sini etkileyeceği ve doğrudan etkilerin şimdilik sınırlı olacağı hesap edilirken, son olarak Çin’in, ABD'den tavuk, buğday, mısır ve pamuk ithalatına da ek gümrük vergisi uygulayacağını duyurması ticaret savaşlarının denizyolu taşımacılığına etkisinin daha fazla olabileceğine işaret ediyor.” dedi.
Tamer Kıran, ayrıca yeni ABD yönetiminin yaptırım politikaları, İran’a yaklaşımı, Rusya-Ukrayna ve İsrail-Hamas çatışmaları etrafındaki müzakereler ve Panama Kanalı'nın mülkiyeti gibi jeopolitik faktörlerin de uzun dönemde denizyolu taşımacılığı üzerinde önemli etkileri olabilecek konular arasında yer aldığına dikkat çekti.
Türkiye En Fazla Filoya Sahip Ülkeler Arasında 11. Sırada
1 Ocak 2025 itibariyle Türkiye’nin, en fazla filoya sahip olan ülkeler arasında 11. sıradaki yerini koruduğunu belirten Tamer Kıran, filo kapasitesinin 2092 gemi ile 52 milyon DWT seviyesinde gerçekleşerek, DWT bazında toplam dünya filosunun %2,2’sini oluşturduğunu söyledi. Kıran, Türkiye’de yabancı bayrak oranının %89,3 seviyesine yükseldiğini söyledi.
En fazla filoya sahip olan ülkeler arasında 10.270 gemi ve 440 milyon DWT kapasite ile Çin’in ilk sıraya yükseldiğini belirten Tamer Kıran, 5.318 gemi ve 426 milyon DWT kapasite ile Yunanistan’ın 2. sıraya gerilediğini söyledi.
Tamer Kıran, 2024 yılında Türkiye’nin miktar olarak dış ticaret hacminin %86,1’inin denizyoluyla taşınırken, ithalat ve ihracat ayrımında bakıldığında, ihracat taşımalarının %77’sinin, ithalat taşımalarının %92,4’ünün denizyolu ile yapıldığını sözlerine ekledi.
Sektörel Konular
Şubat ayında da sektörü ilgilendiren gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirten Tamer Kıran, bu kapsamda; ülkemizin düşük karbon ekonomisine geçişi ve iklim değişikliğiyle mücadele amacıyla hazırlanan ilk “İklim Kanunu” teklifinin, 20 Şubat’ta Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulduğunu, 27 Şubat’ta Çevre Komisyonunda kabul edildiğini kaydetti.
Yasa teklifinin, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve karbon fiyatlandırma mekanizmalarını içerdiğini belirten Tamer Kıran, şunları söyledi:
“Kanun teklifini incelediğimizde; hangi sektörlerin ETS kapsamına alınacağı net olarak belirtilmediği için denizcilik sektörünün durumunun henüz net olmadığını tespit ettik. Diğer yandan 9 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe giren yasa ile 618 sayılı Limanlar Kanunu’na eklenen düzenleme, Türk limanlarına gelen veya bu limanlardan ayrılan ticari gemilerden en sera gazı emisyonları için karbon ücreti alınacağını öngörüyor. Bu ücret, AB ETS karbon fiyatlarına göre belirlenecek ve yeşil denizcilik projelerine aktarılacak. Uygulamanın detayları ise Cumhurbaşkanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek. Bu süreçte, İklim Kanunu teklifi ile Limanlar Kanunu arasında uyum sağlanması, yetki karmaşası yaşanmaması ve denizcilik sektörüne yönelik düzenlemelerin tutarlı bir şekilde hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor. Kanun teklifinde tespit ettiğimiz hususlara ilişkin görüşlerimizi içeren yazımızı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına ilettik. Sektörümüz için büyük önem arz eden bu kanun ile ilgili gelişmeleri çok yakından takip ettiğimizi belirtmek isterim.”
Şubat ayında Ankara’da yapılan Denizcilik Çalışma Sözleşmesi (MLC) Uyum Komisyonu Toplantısına da katıldıklarını belirten Tamer Kıran, şöyle devam etti:
“Malumunuz Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce, 2017 yılında onaylanan uluslararası sözleşme gerekli uyum yasalarının çıkartılamaması nedeniyle henüz yürürlüğe girmemiştir. İç hukukumuzda Deniz İş Kanunu’nun ilgili hükümlerinin bu çatı sözleşmeyle uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir. Ankara’daki toplantıda, sözleşmenin yürürlüğe girmesi için gerekli olan bir yılık uyum sürecinde izlenecek yol haritası ve 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nda yapılması öngörülen değişiklikler değerlendirildi. MLC çalışmalarını yakından takip ederek Oda olarak görüşlerimizle katkı sunmaya bundan sonra da devam edeceğiz.”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Deniz Acenteleri Yönetmelik Taslağının, Odamıza gönderildiğini bildiren Tamer Kıran, kapsamlı değişikliklerin yer aldığını gözlemledikleri teklife ilişkin halihazırda ilgili meslek komitelerinin detaylı bir çalışma yürüttüğünü, bu çalışma sonunda hazırlanacak görüşlerin Denizcilik Genel Müdürlüğüne ileteceğini söyledi.
Tamer Kıran, Şubat ayının önemli etkinliklerinden Odamızın "Exposhipping" isim hakkı ile düzenlediği Expomaritt Exposhipping İstanbul Uluslararası Denizcilik Fuarı’nı, 18-21 Şubat tarihleri arasında rekor bir katılımla fevkalade başarıyla gerçekleştirdiklerini belirterek, fuar ile ilgili rakamları paylaştı.
Bu yıl bir önemli fuarı da ilk kez Ekim ayında Bodrum’da gerçekleştireceklerini, Muğla Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle Uluslararası Bodrum Boat Show’un ilkinin 15 – 19 Ekim 2025 tarihleri arasında Bodrum Limanı’nda düzenleneceğini belirten Tamer Kıran, yurt içinden ilgili tüm firmaları bu önemli fuara destek vererek yer almaya davet etti.
Tamer Kıran, mart ayının önemli günlerinden 8 Mart’ta, Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle denizcilik sektörü başta olmak üzere tüm çalışan kadınların Kadınlar Gününü kutladı.
18 Mart’ta, Çanakkale Zaferi’nin 110. yıldönümüne erişileceğini belirten Tamer Kıran, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere vatanımız için canını feda eden aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle andı.
Ramazan ayına ulaşmanın sevincini yaşandığı mart ayında 26 Mart akşamı mübarek Kadir gecesinin idrak edileceğini, hemen ardından 30 Mart’ta Ramazan Bayramı’nın kutlanacağını belirten Tamer Kıran, mübarek günler, Kadir Gecesi ve Bayramın kalplere huzur, işlere bereket, ailemiz, ülkemiz ve İslâm âlemine hayırlar getirmesini temenni etti.
Türk Deniz Eğitim Vakfı’nın (TÜDEV) seçimli olağan genel kurulunun, 10 Nisan Perşembe günü saat 10.30’da akabinde Nisan ayı Meclis toplantısının saat 14.00’de Tuzla’daki eski adıyla TÜDEV Deniz Eğitim Merkezi, şimdiki PRÜ İngilizce Hazırlık Okulu Konferans Salonu’nda yapılacağını belirterek, Meclis üyelerini her iki toplantıya da katılmaya davet etti.
Toplantıda, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Müsilaj-Ağır mı?Umut mu?” konulu sunum yaptı, Meclis Üyemiz Semih Dinçel de navlun piyasalarıyla ilgili bilgi verdi. Toplantıda, Türk Armatörler Birliği Başkanlığına yeniden seçilen Cihan Ergenç, meclis üyelerimize hitap etti.
