İstanbul Ticaret Odası, online toplantılarına ara vermeden devam ederken, pandeminin kısmen kontrol altına alınmasından sonra yüz yüze toplantılara da başladı. İTO’nun Eminönü’ndeki merkez binasında gerçekleştirilen istişare toplantılarının ikincisi ‘otomotiv ve lojistik sektörleri’ ile gerçekleştirildi. Toplantıda, pandeminin sektörlere etkileri ve 1 Temmuz’da başlayan yeni normalleşme dönemini atılıma dönüştürmek için neler yapılması gerektiği görüşüldü. Sektörlerin talepleri ilgili mercilere iletilmek üzere rapor edildi. Başkanlığını İTO Başkanı Şekib Avdagiç’in üstlendiği toplantı, İTO Meclis Başkan Yardımcısı Salih Sami Atılgan, İTO Yönetim Kurulu Üyeleri Burhan Polat ve İbrahim Doğan Salman ile meclis üyelerinin katılımıyla gerçekleştirildi.
CİDDİ ETKİLER
Salgın sürecinden en çok etkilenen sektörlerin başında otomotiv ve lojistik sektörlerinin geldiğini belirten Avdagiç, şunları söyledi: “Bu süreçten servis ve taşımacılık, tamir-bakım, otomobil satış ve kiralama sektörleri ciddi bir şekilde etkilendi. Hem navlun sorunu hem tedarik sıkıntısı hem de lojistik süreçlerde yaşanan gecikmeler ticareti doğrudan etkiledi.”
Yurt içi ve yurt dışı yük taşımacılığında hareketliliğin arttığını belirten Avdagiç, “Bu dönemde taşımacılık sektöründen bir unicorn çıktı. e-ticaretin kat ve kat arttığı bu süreçte 130 bin kişiye istihdam sağlayan kurye firmalarının yanı sıra kargo firmalarının da yükü artmış oldu. Fakat şehir içi yolcu ve servis taşımacılığında çok büyük yaralar alındı.
Ümit ediyorum ki, bu sonbahardan itibaren eğitim ve öğretim sistemi normale döner ve sektörlerimizin yaraları sarılmaya başlar” dedi.
TİCARETİN YÜZDE 13’Ü
İTO’nun, otomotiv ve lojistik sektöründe 74 bin üye firması olduğunu ifade eden Başkan Avdagiç, “İTO’nun toplam 628 bin üyesi var. Otomotiv ve lojistik sektörü, İstanbul ticaretinin yüzde 13’ünü oluşturuyor. Üyelerimizin her sorunu bizimle paylaşmasını istiyoruz ve çözüme birlikte ulaşmayı arzuluyoruz. Yönetim Kurulumuzla sektörlerden gelen talepleri değerlendiriyoruz. İTO olarak en çok temas halinde olduğumuz Ticaret Bakanlığı’na, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na teşekkür ediyorum” dedi.
YETKİ BELGESİ İÇİN EK SÜRE
Toplantıda, sıfır otomobillerde yaşanan yarı iletken sorununun sektörü etkilediğini söyleyen temsilcileri, ikinci el otomobil satışlarının düştüğünü de vurguladı. Otomobil alım-satımı yapan sektör temsilcileri, eski oto galeri merkezlerinin itfaiye yönetmeliğine uygun olmadığından yetki belgesi verilmediğini dile getirdi. Sektör temsilcileri, “İstanbul’da bugüne kadar yetki belgesi alan 4 bin firma var. Fakat bunların sadece yüzde 10’unda sürekli yetki belgesi var. Yetki belgesi sektörümüzün dinamiklerini güçlendireceği için bizler açısından oldukça önemli. Fakat yetki belgesi süresi 31 Temmuz’da sona eriyor” dedi.
Sektör temsilcileri, taleplerini ise şöyle özetledi: “İtfaiye yönetmeliğinin düzeltilmesi ve yetki belgesine en az 1 yıl daha ek süre tanınması durumunda sektörümüzün en büyük sıkıntısını çözmüş olacağız.”
ÖTV ORANI GÜNCELLENMELİ
Toplantıda, 2020 yılında Resmi Gazete’de yayımlanan ÖTV matrah düzenlemesinin döviz artışları yüzünden revize edilmesi gerektiği ifade edildi. Sektör mensupları, “İçten yanmalı motorlu taşıtlara döviz artışları ve ÖTV güncellemesinden dolayı sektörde yüzde 50 ÖTV’li otomobil az kaldı. Artan döviz ve gelen zamlardan dolayı bazı araçların ÖTV oranı, renk farkıyla bile yüzde 30 artarak, yüzde 80’e çıkabiliyor. Bunun güncel duruma göre revize edilmesi, sektörü canlandıracak ve yaz döneminde piyasayı hareketlendirecektir” önerisinde bulundu.
ELEKTRİKLİDE TEŞVİK
2023’e ‘Yerli Otomobil’ mottosuyla giren Türkiye’de, elektrikli araçlarda artan ÖTV oranının da düzeltilerek uygun bir seviyeye çekilmesi gerektiğini ifade eden sektör temsilcileri, “Yeşil enerji için elektrikli araçları teşvik etmeliyiz” dedi.
YENİ LOJİSTİK ORTAKLIKLAR
Türkiye’nin ticari ürünlerini Özbekistan ve bölge ülkelerine taşıyarak ticaret yapan Türk lojistik sektörü, pandemi yüzünden Rusya ve Kazakistan üzerinden lojistik sağlamaya çalışıyor. Sarp Sınır Kapısı’ndan Rusya-Kazakistan rotasına yöneldiklerini söyleyen sektör temsilcileri, ülkelerin yeterli transit geçiş belgesi vermemesinin iş hacmini daralttığını vurguladı. Sektör temsilcileri, Rusya’dan geçerken bir sorun olmadığını fakat Türk Cumhuriyetlerinin, Hazar Denizi üzerinden Ro-Ro ile geliş talep etmesinin ek 700 dolarlık bir ücret anlamına geldiğini belirtti.
Sektör mensupları, “Bu sorunu batıda Macaristan ile yaşıyorduk. Fakat atılan adımlarla bu sorunu çözdük. Macaristan küçük bir ülke gibi gözükse de lojistik sektörünün Doğu Avrupa’dan Avrupa’ya geçiş noktası. Bu sorunun Türk Cumhuriyetleriyle de çözüme ulaştırılması ticaretimizi artıracak” diye konuştu.
MERKEZLER ARTMALI
Türkiye’de yeni yapılan otoyollarda TIR dinlenme merkezlerinin yetersiz olduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, şunları söyledi: “TIR şoförlerimizin 4.5 saatte bir dinlenmesi gerekiyor. Maalesef, çalışma arkadaşlarımız için uygun TIR parkları ve lojistik merkezleri bulmakta zorlanıyoruz. Bu yüzden Kuzey Marmara Otoyolu başta olmak üzere tüm otoyollarda lojistik merkezlerin artırılmasını talep ediyoruz.”
SUÇ FİRMALARA YANSIMAMALI
Oto kiralama şirketleri, sürücüsü tespit edilemeyen kiralık araçların plakalarına kesilen trafik cezalarından dolayı büyük mağduriyet yaşıyordu. Sektör temsilcileri, “Bu sorunun çözümünde büyük emek harcayan İTO yönetimine çok teşekkür ederiz. Fakat özel otoyol ve köprü güzergahlarında uygulanan cezalar hâlâ sürücüye değil, plakaya yazılıyor. Bu da kolaylıkla çözülebilir” dedi.
BLOCKZİNCİR YÖNTEMİ
Pandemi sürecinde lojistik sektörünün öneminin anlaşıldığını vurgulayan sektör mensupları, “Bu süreçte, sınır kapılarında geçişler oldukça zorlaştı. Pandeminin kısmen kontrol altına alınmasıyla yavaş yavaş düzelen lojistik sektöründe, yeni açılacak sınır kapıları ve blockzincir yöntemiyle sınırlardaki bekleme sürelerinin önüne geçilebilir” dedi.
D4-(S) BELGESİNDE DÜZENLEME TALEBİ
Yeni düzenlemeyle devreye giren D4-(S) belgesi ile servis taşımacılığında kullanım şartı aranacağını söyleyen sektör temsilcileri, “Yeni yönetmelikle iller arası taşımacılık yapan servis araçlarının personel servisi mi öğrenci servisi mi olduğunu ibraz etmesi gerekiyor. Bu belge, 20 araç ile sınırlandırıldı. Bizim 200 araçlı firmalarımız var. Belge başına tüm masraflarla 6 bin TL ödüyoruz. D4-(S) belgesinde araç sınırı artırılmalı ve belge başına maliyetler azaltılmalı” önerisinde bulundu.