Pandemi döneminde peş peşe yaşanan talep ve arz şokları, küresel navlun fiyatlarını vururken pandemi öncesi 900 seviyelerinde seyreden Baltık kuru yük endeksi, 5.650 puana kadar yükseldi.
Endeks değeri 4.400 puana kadar düşse de Uzak Doğu, ABD ve Afrika kıtasına yapılan taşımalarda maliyetler 2 bin dolardan 15 bin dolar seviyesine çıktı. Navlun bedellerinde yaşanan yüksek artış, her alanda olduğu gibi bu alanda da fırsatçıların devreye girmesine sebep oldu. Son dönemde bazı kötü niyetli kişilerin düşük navlun bedeli teklif ederek mal taşımak isteyen firmaları kandırdığı ve ödemeyi alıp ortadan kaybolduğu ifade ediliyor.
Taşımacılıkta son dönemde yaşanan bu tehlikeye dikkat çeken Gemi Brokerleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Semih Dinçel, kötü niyetli kişilerin çok cazip taşıma ücretleriyle iş bağlantısı yaparak ön ödeme alıp taşımayı yerine getirmeden ortadan kaybolduklarını söyledi. Bu konuda çok şikâyet aldıklarını ifade eden Dinçel “Navlunun yüzde 25’ini peşin istiyor. O kadar cazip bir navlun ki... Derneğimize müraacat ediyorlar, biz ‘Yapmayın’ diyoruz. Yüzde 100 yapılmayacak bir kontrat, bu fiyatlara olmaz. Alacaklar parayı kaybolacaklar. Bu tip tehlikeler olabilir” dedi.
NAVLUN DESTEĞİ VERİLEBİLİR
Güvenilir bir aracı firmayı devreden çıkarmanın, direkt ilişkiye geçmenin çok riskli olduğunu anlatan Dinçel “Yaşanan sıkıntılar daha ziyade katma değeri düşük ürünlerde oluyor. Kömür, klinker, çimento gibi yüklerde… İhracatçıyı küçük lotlardan büyük lotlara zorluyorlar. Navlun o kadar yüksek ki, mal bedeliyle kıyaslanınca iş ertelenmekten başka bir yere gitmiyor” diye konuştu.
Bu tip katma değeri düşük ürünlerde ihracatçıya geçici olarak belki bir miktar navlun desteği verilebileceğini ifade eden Dinçel, firmalara güvenilir aracı kurumları devreden çıkarmaması tavsiyesinde bulundu.