Uluslararası Havacılık Teşkilatı (ICAO) nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Suat Hayri Aka, Türkiye'nin Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Genel Sekreterliği adayı olarak belirlendi.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, merkezi Londra'da bulunan IMO, dünya denizciliğinin tabi olduğu tüm kural ve standartları belirliyor.
Birleşmiş Milletlerin uzmanlık kuruluşu olan IMO, uluslararası sözleşmeler ile denizde can, mal ve çevre emniyeti dahil tüm denizcilik konularının yönetimini sağlıyor.
Temmuz 2023'te yeni Genel Sekreterini belirleyecek teşkilatta, bu görevi halen 2015 yılında seçilen Koreli Kitack Lim yürütüyor.
Örgütte, mevcut Genel Sekreter Kitack Lim'in görev süresinin yıl sonunda dolacak olması nedeniyle seçim süreci başladı. Temmuz ayındaki IMO Genel Sekreterliği seçimi için başvurular, 31 Mart'a kadar yapılabilecek.
Türkiye, tarihinde ilk kez Dışişleri ile Ulaştırma ve Altyapı bakanlıkları tarafından IMO Genel Sekreterliği için halen Uluslararası Havacılık Teşkilatı nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi olan Suat Hayri Aka'yı aday gösterdi. Aka, seçilmesi durumunda Türkiye'nin BM kuruluşunda en üst düzeyde görev almak üzere seçilmiş ilk temsilcisi olacak.
IMO Genel Sekreterliği pozisyonuna tüm üye devletler aday gösterebiliyor. Seçimi, Türkiye'nin de bulunduğu 40 ülkeden oluşan IMO Konseyi üyesi ülkeler yapıyor. IMO Konseyinde ABD, Kanada, İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya, İtalya, İsveç, Norveç, Danimarka, Rusya, Japonya, Güney Kore, Çin, Avustralya, Singapur gibi gelişmiş denizci ülkelerin yanı sıra Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Malezya Endonezya ve Fas'ın da yer aldığı Müslüman ülkeler bulunuyor.
Seçilecek yeni Genel Sekreter, görevine 1 Ocak 2024'te başlayacak.
1958'de kurulan IMO, dünya denizlerinde can, mal ve çevre emniyetini sağlamak üzere gerekli çalışmaları yapmak, hükümetler arası mekanizmaları kurmakla görevli bir uzmanlık kuruluşu olarak çalışmasını sürdürüyor.
Denizcilik Türkiye için çok önemli
Türkiye için uluslararası denizcilik büyük önem taşıyor. Türkiye'nin dış ticaretinin büyük bölümü deniz yoluyla yapılıyor. Ülke, 172 liman tesisine, 81 gemi inşa ve bakım tersanesine, 350'den fazla balıkçı barınağı ve çok sayıda marinasıyla ve her çeşit tip ve tonajda deniz ticaret filosuna sahip bulunuyor. Türkiye, 150 bine yakın gemi adamıyla dünyanın belli başlı gemi adamı yetiştiren ülkeleri arasında yer alıyor. 8 bin 500 kilometre sahil şeridine sahip ülke, denizlerden aynı zamanda petrol ve gaz çıkarmak, turizm ve spor, elektrik, su ve iletişim hatlarının döşenmesi gibi amaçlarla da yararlanıyor. Denizler Türkiye'nin güvenliği ve geleceği açısından "mavi vatan" olarak görülüp vazgeçilemez önem arz ediyor.
Suat Hayri Aka kimdir?
1960 yılında Bitlis'in Tatvan ilçesinde doğan Aka, İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi (Denizcilik Yüksek Okulu) Güverte Bölümü'nden 1982'de mezun oldu. Aka, 1989 ve 1990 yıllarında Birleşmiş Milletler bursuyla İsveç'te bulunan "World Maritime University"de Liman ve Denizcilik İdaresi alanında master yaptı. 1982-1991 yıllarında Deniz Nakliyat TAŞ gemilerinde ve Ticaret Daire Başkanlığında görev alan Aka, kamudaki görevinden 1991 yılında ayrılarak, 2006 yılına kadar denizcilik sektöründe armatörlük, brokerlik, uluslararası deniz taşımacılığı, gemi alım-satımı, deniz sigortaları, danışmanlık hizmetleri, gemi inşaatı ile gemi kurtarma, çeki ve sualtı mühendislik hizmetleri başta olmak üzere denizcilik alanında farklı branşlarda faaliyet gösteren şirketlerde kurucu ortak ve yönetici olarak görev yaptı. Aka, 1994-2006 yıllarında İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesinde öğretim görevlisi olarak "Gemi İşletmeciliği ve Deniz Ekonomisi" dersleri verdi.
2006'da Ulaştırma Bakanlığına Müsteşar Yardımcısı olarak atanan Aka, 2007-2014 yıllarında AVEA İletişim Hizmetleri AŞ'de ve 2016-2018 döneminde de Türk Telekom AŞ'de kamu hisselerini temsilen yönetim kurulu üyeliği yaptı. Aka, 2016 yılında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarlığına getirilirken 2019 yılında Büyükelçi ve Uluslararası Havacılık Teşkilatı nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi olarak atandı.
2015 yılında World Maritime University tarafından "Seçkin Mezunlar Onursal Ödülü"ne layık görülen Aka'ya 2019 yılında Piri Reis Üniversitesince "fahri doktora" unvanı verildi. Evli ve iki çocuk sahibi olan Aka, ileri derecede İngilizce biliyor.