TANAP ile Azerbaycan’dan gelen gaz, 1 Temmuz’da Avrupa’ya verilmeye başlanacak. Gazın 6 milyar metreküpünü Türkiye, Eskişehir’deki istasyondan teslim alacak. Geri kalanı Yunanistan’a Trans Adriyatik Boru Hattı’na teslim edilecek.
Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nde (TANAP) Güney Gaz Koridoru’nun en önemli halkası ve Azerbaycan’ın Şahdeniz-2 sahasından çıkarılan doğalgazın Avrupa’ya ulaştırılmasına ve bölgedeki doğalgaz arz güvenliğine katkıda bulunacak olan Eskişehir’den Edirne-İpsala’ya kadar uzanan 2’nci fazının inşası da tamamlandı.
Ardahan’ın Posof ilçesinden Türkiye’ye giriş yapan ve 22 il, 67 ilçe ve 600 köyden geçtikten sonra Edirne’nin İpsala ilçesinde Avrupa’ya bağlanan toplam 1850 kilometre uzunluğundaki boru hattı projesi Türkiye üzerindeki çalışmaları tamamlandı. TANAP ile gazın Avrupa’ya taşınması planlanan boru hattı Yunanistan’a sınır Edirne’nin İpsala ilçesine bağlı Sarıcaali köyündeki doğal gaz ölçüm istasyonuna ulaştı.
Edirne’nin Yunanistan sınırındaki İpsala ilçesindeki İpsala’daki MS4 Ölçüm İstasyonu’na yapılan gezide konuşan TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol, 15 Nisan 2019’da boru hattının Eskişehir ile Avrupa bağlantı noktası arasında kalan bölümünde hat dolumuna başlanmasının planlandığını söyledi.
TANAP’ın 1 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Azerbaycan gazını Türkiye-Yunanistan sınırında teslim alarak Avrupa’ya iletimini yapacak olan Trans Adriyatik Boru Hattı’na (TAP) test amaçlı gaz verilmesi için hazır hale geleceğini söyleyen Düzyol, “TANAP, 21’inci yüzyılın en önemli enerji projeleri arasında yer alıyor. Azerbaycan doğal gazının boru hattımız vasıtasıyla 30 Haziran 2018 tarihinden itibaren Türkiye piyasasına arzının gerçekleştirilmesinin ardından, Avrupa’ya gaz iletmek üzere proje takvimine uygun şekilde çalışmalarımıza devam ediyoruz” dedi.
Düzyol, projede geçen yıl Haziran ayında Türkiye’ye gaz vermeye başladıklarını belirterek, “Eskişehir’de, oraya yaptığımız yatırım yaklaşık 340 kilometrelik bir yatırımdı. Şimdi de Eskişehir’den İpsala’nın Sarıcaali köyüne kadar, Yunanistan sınırına çok yakın noktadayız şu an, 1850 kilometrelik boru hattımızın tamamı tamamlanmış durumda. Bunun dışında 4 adet ölçüm istasyonu, 2 adet kompresör istasyonu ve 49 adet blok vana istasyonu bitmiş durumda. Projemiz çalışmalarında devriye alma çalışmalarını tamamlamış durumdayız. Bundan sonra hat dolumu yapılacak ve ardından testlerle 1 Temmuz tarihinden itibaren Avupa’ya gaz vermeyi hazır hale gelmeyi planlıyoruz” dedi.
“10 MİLYAR METREKÜP AVRUPAYA AKTARILACAK”
Azerbaycan’da yıllık üretilmesi hedeflenen 16 milyar metreküp gazın 6 milyar metreküpünü Türkiye’nin alacağını geri kalan 10 milyar metreküp gazı Avrupa’ya aktarılacağını belirten Saltuk, “Şu an için proje anlaşmaları çerçevesinde öngörülen gaz miktarı 16 milyar metreküp, fakat dizayn kapasitemiz 31 milyar metreküpe kadar kapasiteyi artırma imkanı bize veriyor. Hali hazırda taşıyacağımız 16 milyar metreküp gazın 6 miyar metreküp gazını Türkiye, Eskişehir’deki istasyondan teslim alacak, geri kalan 10 milyar metreküp gaz buradan Yunanistan’a Trans Adriyatik Boru Hattı’na teslim edilecek” dedi.
“TÜRKİYE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİNİ SAĞLAYACAK”
Türkiye’nin bu proje sayesinde enerji arz güvenliğini sağlayacağını söyleyen Düzyol, “Burada da gazın ciddi 9 alıcısı var, bunlar Avrupalı çok ciddi şirketler. 15 yıllık gaz taşıması anlaşması çerçevesinde gaz taşımacılık hizmeti vereceğiz. Ama projemizin 49 yıllık bir imtiyazı var, Türkiye Cumhuriyeti hükümeti tarafından tanınmış olan. İlave gaz üretimi olması halinde Azerbaycan’da ve diğer topraklarda önce Türkiye piyasasına ve ardından Avrupa piyasasına talep üzerine arz etme imkanımız olacak. Türkiye bu proje sayesinde enerji arz güvenliğini ve çeşitliliğini artırmış olacak uzun yıllar ekonomisi taşıma geliri ve vergi geliri elde etmesinin yanında yatırım gelirleri geliri olacak “dedi.
TANAP ile ilk etapta 6 milyar metreküpü Türkiye piyasasına arz edilmek üzere toplam 16 milyar metreküp doğal gaz taşınacak. TANAP’ın kapasitesi, ilerleyen yıllarda ek yatırımlarla önce 24 milyar metreküpe ve ardından 31 milyar metreküpe kadar çıkarılabilecek. Kaynak hacmi itibarıyla Türkiye’de özel sektör eliyle uygulamaya aktarılan en büyük sosyal ve çevresel yatırım programlarından birisi olma özelliğini taşıyan Sosyal ve Çevresel Yatırım Programı (SEIP) vasıtasıyla TANAP, bir taraftan Türkiye’nin ve Avrupa’nın enerji arz güvenliğine katkı sağlarken, diğer taraftan da güzergahı üzerinde yer alan il, ilçe ve köylerde sosyoekonomik kalkınmayı hızlandırma ve doğal kaynakların korunması hedefiyle 860 doğrudan hibe, 8 doğrudan yatırım ve 8 program katkısı protokolü çerçevesinde 1000’e yakın projeyi toplam 84 milyon dolarlık bütçe ile hayata geçiriyor. Program kapsamında şu ana kadar 433 okul ve sosyal alan modernizasyonu, 257 hayvancılık ve arıcılık projesi, 181 altyapı projesi ve 17 yenilenebilir enerji projesi uygulamaya aktarıldı.
RAKAMLARLA TANAP
Toplam uzunluğu 1850 kilometre. TANAP projesinde 131 bin 620 ana hat borusunun kaynağı yapıldı.
Hattın en yüksek noktası 2760 metre, en derin noktası ise deniz seviyesinin 65 metre altında oldu. 50 milyon 908 bin 339 metreküplük kazı ve 7 bine yakın özel geçiş gerçekleştirildi.
Projenin en yoğun döneminde 13 bin kişinin çalıştığı TANAP’ta 30 Haziran 2018 tarihinde başlayan ticari işletmecilik faaliyeti kapsamında 190 kişi görev yapıyor.