Uluslararası ticarette büyüyen gemi ve konteyner krizi Türkiye'yi de etkiliyor. Çin'in yoğun talebi ve yavaş işleyen gümrük denetimleriyle ihracat yara alırken, yerli sanayici çözümü THY ile TİM iş birliğinde görüyor. İhracatçı, konteyner sıkıntısının deniz ulaşımıyla aşılabileceğine ve hatta yerli üretim gemi filolarıyla sorunun kökten çözümüne işaret ediyor.
Uluslararası ticarette gemi ve konteyner krizi büyümeye devam ediyor. Türkiye'yi de derinden etkileyen krize çözüm ise sanayicilerden geldi. Bu süreçte ihracatçının imdadına yetişen TİM ve THY iş birliğine işaret edilerek, buna benzer bir formülün gemi taşımacılığı için de yapılması istendi.
KRİZE ÇARE YERLİ ÜRETİM
Konteyner krizinin 2 aydır yoğun şekilde devam ettiğini her fırsatta dile getiren iş dünyası, sorunun en az 1 yıl daha sürmesini öngörüyor. Bu durumun Türkiye'de ki ihracat ve cari açık sorununu tetikleyeceğini aktaran iş dünyası, ticari merkezleri elinde bulunduran diğer ülkelerin çözüm için elini taşın altına koyduğunu ve önlem aldığının altını çiziyor. Önlem alan ülkeler arasında Almanya, Kore, Çin, Hindistan ve ABD gibi ülkelerin resmi yolla tedbirlerine dikkat çeken üreticiler, Türkiye'nin resmi makamlarının da kısa ve uzun vadeli olarak olaya müdahil olmasını istiyor. Öneri olarak ise ihracatta TİM ve THY iş birliği örnek gösterilerek bu durumun deniz üzerine de yansıtılması ve hatta yerli üretim gemi filolarıyla sorunun kökten çözümünü işaret ediyor.
DIŞ TİCARETİ ZORA SOKUYOR
Boş konteyner bulmaktaki soruna dikkat çeken Asrın İşadamları Derneği (ASRİAD) Genel Başkanı Adnan Danışman da, yetkililerden bu konuya ilgi göstermelerini ve bu süreçte spekülasyon yapılmasına fırsat verilmemesini özellikle beklediklerini kaydetti. Yerkürede çok ciddi bir ticaret daralması yaşanmakta olduğunu kaydeden Danışman, salgının getirdiği doğal kısıtlamaların hayatın birçok alanında olduğu gibi ekonomiyi de derinden etkilediğini belirtti. Danışman, bu konuda en sıkıntılı boyutlardan birinin de dış ticaret olduğunu belirterek, "Artık iyice sıkışan şartlar yeni tedbirlerle aşılmaya çalışılmaktadır. Biriken talep kendini hissettirmektedir. Ancak, küresel anlamda bir kısım merkezler bu durumu hem ham madde açısından hem de başka araçlar açısından istismar etmektedirler" ifadelerini kullandı.
SUNİ ENGELLERE İZİN VERİLMEMELİ
Dünya Ticaret Örgütünün bu konuda çok dinamik davranması ve ticaretin önüne çıkarılan suni engelleri yok etmesini beklediklerini belirten Danışman, özellikle Türkiye'de ihracatı etkileyecek ölçüde bir konteyner sorunu yaşanmakta olduğunun altını çizdi. Danışman, şunları kaydetti: "Bu durumu etkileyen farklı sebepler olduğu anlaşılmaktadır. Ticaret Bakanlığı'nın konuyla ilgili bazı tedbirler alabileceği düşünülmektedir. ASRİAD olarak talebimiz, özellikle konuya ilgi gösterilmesi ve sorunun çözümünün organize edilmesidir." Danışman, böyle kritik zamanlarda ekonominin önüne çıkarılan hiçbir yapay engele hoşgörü gösterilmemesi gerektiğini belirtti.
BREZİLYALI SUZANO DA KRİZE DİKKAT ÇEKTİ
Tuvalet kağıdı ve benzeri ürünlerin en büyük ham madde üreticilerinden Brezilyalı Suzano, sevkiyatlarda konteyner krizi olduğunu belirterek tedarik sıkıntısı yaşanabileceği uyarısı yaptı. Şirket CEO'su Walter Schalka bir mülakatta sevkiyatlar için gereken konteyner talebinin arttığını ve bu durumun şirket sevkiyatlarında gecikmelere neden olabileceğini söyledi. Schalka sevkiyat sıkıntısının kartopu gibi büyüyerek devam edebileceğini dile getirdi. Konteyner sıkıntısı, pandemi nedeniyle karantinaların arttığı ve tüketicilerin panik alımlarıyla ürün stokladık dönemde meydana geldi. Schalka şirketin Mart ayında ihracatının tahminlerin üzerinde azalma riski olduğunu ve bazı sevkiyatların Nisan'a kayabileceğini bildirdi. Küresel piyasalarda son dönemdeki nakliyat sorunları özellikle gıda ve tarımsal ürünlerde sıkıntılara neden oluyor. Konteyner krizi de özellikle Çin'den gelen yoğun talebin etkisiyle aylardır gündemi meşgul ediyor.
MİLLİ LOJİSTİK HAT İÇİN HAZIRLIK VAR
Konteynerler, küresel ticaretin yapı taşları olarak dünyada faaliyet gösteriyor. Asya limanlarında artan mal talebi ve boş konteyner kıtlığı, konteyner nakliye maliyetlerinin hızla artmasına neden oldu.
Kasım ayından bu yana, 40 fitlik bir konteynerin Asya'dan Avrupa'ya nakliyesinin maliyeti üç kattan fazla artarak 2 bin 200 dolardan 7 bin 900 doların üzerine çıktı. Kuzey Amerika'dan Asya'ya mal sevkiyatının fiyatı ise ikiye katlandı. Küresel ticaretin 12 önemli deniz yolu şeridindeki konteyner navlun oranlarını ölçen Freightos Baltic Endeksi, pandemi ilanı olan 13 Mart 2020 tarihinde konteyner başına bin 344 dolar seviyesindeyken pandemiyle geçirilen bir yılın sonunda 4 bin doları aştı.
Sorunun kökten çözümü içinse Türkiye ihracatçılar Meclisi'nin (TİM) çalışma yaptığı öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, TİM 'Milli Lojistik Hat' için düğmeye bastı. Yakında yapılacak tanıtımla projenin detaylarını kamuoyuna duyurması bekleniyor.