Araç kiralama sektörünün çatı kuruluşu Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği
(TOKKDER), bağımsız araştırma şirketi Nielsen işbirliği ile hazırladığı 2020 yılı sonuçlarını
içeren “TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu”nu açıkladı. Rapora göre,
operasyonel araç kiralama sektörü 2020 yılında Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yüzde
9,4’ü olan 57 bin 500 adet aracı filosuna kattı. Bu dönemde, sektörün aktif büyüklüğü 39,6
milyar TL oldu. Geçtiğimiz sene, 2019 yılına göre yüzde 5,6 oranında daralan sektörün
filosunda bulunan araç sayısı ise 263 bin adede düştü. Sektörün 2019 yılı sonundaki araç
parkı 279 bin adetti.
Renault liderliğini sürdürdü, SUV’ların payı yüzde 5,3 oldu
TOKKDER raporuna göre, 2020 yılında Renault yüzde 24,4 pay ile Türkiye operasyonel
araç kiralama sektörünün en çok tercih edilen markası olmayı sürdürdü. Renault’u yüzde
15,2 ile Fiat, yüzde 11,7 ile Ford ve yüzde 11,6 ile Volkswagen markaları takip etti. Bu
dönemde, sektörün araç parkının yüzde 50,8’i kompakt sınıf araçlardan oluşurken, küçük
sınıf araçlar yüzde 26,7 ve üst-orta sınıf araçlar 12,9 pay aldı. SUV gövde tipli araçların
operasyonel kiralamadaki payı ise yüzde 5,3 olarak gerçekleşti. Raporda, sektörün araç
parkının yüzde 86,4’ünü dizel araçların oluşturması dikkat çeken bir diğer önemli veri
olurken, otomatik vitesli araçların payı ise geçen yıl yüzde 65’lere kadar yükseldi.
Kiralamaların yüzde 70’i 30 ay ve üzerinde gerçekleşti
Raporda yer alan verilere göre, geçtiğimiz yıl Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yüzde
10’una yakın kısmını satın alan operasyonel kiralama sektörü, bu dönemde ekonomiye
önemli oranda vergi girdisi sağlamaya devam etti. Buna göre, sektörün 2020 yılında ödediği
vergi 6,7 milyar TL’yi buldu. Kiralama sürelerine bakıldığında ise, 2020 yılında
Türkiye’deki operasyonel kiralamaların yüzde 52,2’sini 30- 42 ay süreli sözleşmelerin
oluşturduğu görüldü. İkinci olarak en çok tercih edilen operasyonel kiralama süresi yüzde
18,3 ile 43 ay ve üzeri sözleşmeler olurken, 18-30 aylık sözleşmeler yüzde 17,9 oranında
tercih edildi.
“Sektör iyi bir stres testinden geçti”
TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici pandeminin iş hayatını ciddi olarak
etkilemeye devam ettiğini belirterek, “Şirketlerin araç parklarını küçülttüğü ve ödeme
güçlüğü yaşadığı, araç bulunurluğunun çok düşük olduğu bir ortamda sektör olarak
müşterilerimize çözümler ürettik. Ödeme vade uzatımları gibi kolaylıklar sağladık. Birçok
sektörün durduğu ya da faaliyetlerini yavaşlattığı bir yılda sorunlu alacaklarımızı ve nakit
akışımızı iyi yönettik. Sektörümüz bu anlamda iyi bir stres testinden geçti ve geçmeye devam
ediyor” şeklinde konuştu. Araç fiyatlarının ve finansman maliyetlerinin çok yükseldiğini de
vurgulayan Ekici “Araç kiralama, işletmelere özellikle KOBİ’lere bu dönemde çok önemli
bir avantaj sunuyor. Mevcut şartlarda öz kaynak ve kredi limiti çok değerli. Böyle bir
ortamda kaynaklarını verimli kullanmak adına işletmelerin, özellikle KOBİ’lerin, araç
ihtiyaçlarını kiralama yöntemiyle karşılaması, bu sayede öz kaynak ve kredi limitlerini ana
işlerini sağlıklı bir şekilde sürdürmek için kullanması her zamankinden daha önemli hale
geldi” değerlendirmesinde bulundu.
“2021 telafi ve yeniden büyümeye geçiş yılı olacak”
Pandemi döneminde bireylerin ulaşım tercihlerinin değiştiğini de ifade eden TOKKDER
Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici, “Ulaşımın her tipinde ve aşamasında sağlık, dolayısıyla
hijyen tedbirleri çok önemli bir unsur haline geldi. 2021 yılının nasıl geçeceğini ise
pandeminin seyri belirleyecek. Alınan tedbirler ve aşı uygulamalarıyla birlikte pandeminin
kontrol altına alınarak hayatımızı bu düzeyde etkilemeyeceğini, ekonomilerin toparlanma
sürecine gireceğini, ekonomik aktivitenin hızlanacağını, buna bağlı olarak kaynakların
verimli kullanımı adına sunduğu avantajlardan ötürü operasyonel araç kiralamanın tercih
unsuru olacağını düşünüyorum. 2021, kayıpları telafi ve yeniden büyümeye geçiş yılı olacak”
dedi.
“48 aydan uzun kiralama yapamıyoruz”
Yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle, trafik kural ihlali yapan kiralık araçların tescil plakasına
uygulanan cezai işlemlerin Kiralık Araç Bildirim Sistemi’nden (KABİS) tespit edilmesi
halinde, doğrudan aracın kiracısına uygulanacağını hatırlatan İnan Ekici, “Bu düzenlemenin
hemen ardından DHMİ’nin aldığı kira bedelleri kararı, araç kiralama sektörü olarak 2021
yılına oldukça moralli başlamamızı sağladı. Özellikle DHMİ’nin kararı sektöre adeta can
suyu oldu diyebiliriz. Bu bakımdan, başta Cumhurbaşkanımız olmak üzere Ulaştırma ve
Altyapı Bakanlığı ve DHMİ Genel Müdürlüğü’ne tüm sektör adına içtenlikle
teşekkürlerimizi sunarız. Özellikle, geçen yıla ait kira bedellerinin iptal edilmesinin yanı sıra
önümüzdeki dönem kiralarının yüzde 50 indirimli uygulanacak olması araç kiralama sektörü
açısından oldukça stratejik ve değerli bir karar oldu. Şimdi gündemimizde önemli birkaç
konu daha var. Tasarruf etmek isteyen birçok sektör müşterisi içinde bulunduğumuz
dönemde, mevcut araçlarını yenilemek yerine bu araçların kira sürelerini uzatmak istiyor.
Mevzuat gereği sektör olarak 48 aydan uzun süreli araç kiralaması yapamıyoruz. Bu
durumun aşılması için ilgili devlet kurumları nezdinde girişimlerimizi sürdürüyoruz. Bir
diğer beklentimiz ise kiralık araç hırsızlıklarının önüne geçilebilmesi için gerekli kanuni
düzenlemelerin yapılması ve bu suça uygulanan cezanın artırılmasıdır” dedi.