Türk Hava Yolları (THY) Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, katıldığı bir televizyon programında gündeme dair bilgiler verdi. Aycı, pandemi döneminde yaşananları anlattı.
2020'nin tarihin en ağır yılı olarak kayıtlara geçtiğini söyleyen Aycı, "30 yıla yakın zamandır büyüyen havacılık sektörü, bunun içerisinde havacılığın zorlandığı süre 11 Eylül dönemiydi. Onun dışında sektör ilerleyişini sürdürmüştü. THY de özellikle son 15-16 yıldır sektörün 2,5-3 katı büyümeye imza atarak çok güçlü bir büyüme dönemini ardında bırakmıştı. Bu kriz çok farklı bir biçimde geldi. Bir anda pandemi bütün dünyadaki havacılığı ve sektör içerisindeki kur sistemiyle tüm hizmetler sektörünü etkisiz bıraktı. Tüm dünyada kapatılmalar, sokağa çıkma yasakları, karantinalar ve toplumdaki sosyalleşmeyi önlemeye yönelik tedbirlerle birlikte önlemler alınmaya çalışıldı. Bu süreç içerisinde Türk Hava Yolları 2020 yılında üçüncü çeyrek sonuçları geldiğinde Avrupa'nın giderlerde en çok tasarruf yapan şirketi olduk. Yüzde 53 tasarrufla giderlerini en fazla kısan şirketi olduk" dedi.
Krize girerken sermayenin 1.7 milyar dolar olduğunu ifade eden İlker Aycı, "Bu rakamın çok küçük bir bölümü olan 200 milyon doları yitirdik. Diğer kısmı bir şekilde yerine koymayı başardık. Sene sonunu yine nakit pozisyonumuzu koruyarak kapattık. Bunda da diğer şirketler hemen devletlerine ya da hükümetlerine koşup parasal destekler ve hibeler aldılar. Bütçelerinde açılan büyük gediklerini kapatmaya çalıştılar. İşten çıkarmalar oldu. Biz buna rağmen krizi bu şekilde değil daha farklı yöntemler izleyerek sürüden ayrıştık. Bu anlamıyla çalışanlarımızın büyük özverisi, sendikalarımızın büyük özverisi sayesinde birlikte oturduk. "İşten çıkarma yapmıyoruz. Gücümüz yettiğince dayanacağız" dedik. Maaşlarda bir indirime giderek son noktasını Sayın Cumhurbaşkanımızın huzurunda koyduğumuz anlaşmayla birlikte kimseyi işten çıkarmadan yolumuza devam ettik. Büyük bir gururla, büyük bir onurla çalışan mesai arkadaşlarımla bu süreci önemli başarılarla kapattık" ifadelerini kullandı.
"TURKISH CARGO ÖDÜLLERE DOYMADI"
Özellikle Turkish Cargo'nun 2020'yi başarılarla tamamladığını söyleyen Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı Aycı, "THY Kargo 2020'yi ödüllerle, başarılarla kapattı. 28 milyon yolcu taşıdık. Elbette beklentimiz bu değildi. Her yıl 75-80 milyon yolcu taşıyan THY'den sonra 28 milyonla seneyi kapatmak elbet kolay değildi. Süreci yönetmek, finansmanı yönetmek kolay olmadı. Finans departmanımız ve IT departmanımız çok önemli işlere imza attı. IT çalışanlarımızı da ödüllendirdik. Ayrı bir IT şirketi kurarak artık teknoloji ihraç eder konuma geldik” şeklinde konuştu.
İlker Aycı sözlerine şu şekilde devam etti:
“Kargoda ödüllere doymadık demiştim. 40 bin tondan fazla ilaç taşıdık. 10 bin tondan fazla tıbbı malzeme taşıdık. Bütün dünyaya insani yardımlar yapan devletimizin, Cumhurbaşkanlığı koordinasyonunda insani yardımları dünyanın çeşitli noktalarına ulaştırdık. Dünyada mahsur kalan 140 binden fazla vatandaşımızı 1000’den fazla tahliye uçuşu yaparak memleketine kavuşturduk. Bu anlamıyla da insani görevlerimizi eksiksiz ve tam olarak yerine getirdik. Milli bayrak taşıyıcı olarak Avrupa’da uçuş sıralamasında network taşıyıcıları arasında lider konumda kapattık.”
“RAKİPLERİMİZDEN ÇOK ÇOK DAHA İYİ BİR NOKTADAYIZ”
“Yine dünyada tüm uçucular arasında da ilk beşte en çok uçan hava yollarından biri olduk. Bilançomuzu, çalışanlarımızı, hissedarlarımızı, marka değerlerimizi koruduk ve “tarihin en zor yılı” denilen bir seneyi geride bıraktık.
Zarar ettiğimiz miktara bakınca da rakiplerimizden çok çok daha iyi bir noktadayız. Diğer havacılık şirketlerimizi de kutluyorum. Tabii arada zorlananlar var. Nakdinizi korumak çok zor. Bu destekler illa nakit olmak zorunda değil. İhtiyacımız olan asıl şey sektörün maliyetlerinin üzerinde bir çalışma yapılarak iyileştirmeler konusunun gündeme getirilmesidir. Bu konuda kamu-özel sektör iş birliğiyle bir çalışma yapmakta fayda görüyorum. Başta Ulaştırma Bakanlığımızla olmak üzere çeşitli çalışmalar sürdürülüyor. Sayın bakan da sektörle iyi bir diyalog halinde. Umarım bunlar olumlu neticeler verir ve sektörümüz yaralarını sararak pandemi sonrasında yoluna daha emin adımlarla devam eder.”
“PANDEMİYLE GELEN TEBDİRLERİN BİRÇOĞU DEVAM EDECEK”
“Bu süreçte başlayan birçok şey kalıcı olacak. Self check-in uygulama tercihleri çok arttı. Yolcunun valizini kendi teslim ettiği uygulamalar kalıcı olacaktır. Yapay zeka ile yürütülen temassız hizmetler çeşitlendirilerek uygulanmaya devam edecek. Bazı yeni hizmetler gelecektir. Belki yolcularımız temasın en aza indirgendiği hizmetleri evinden çıkıp diğer havalimanına varana kadar talep edebilir. Bir operasyonu baştan sonra yürütmek gibi adımlar sektörümüzde kalıcı hale gelebilir. Ama ikramlar ve verdiğimiz çeşitli konfor hizmetleri sektörün eski günlere dönmesiyle birlikte geri dönecektir. Hatta ilave konfor hizmetleri gelecektir ki; şirketler birbirinden ayrışıp yolcularına daha iyi hizmet verebilsin. Hijyen tedbirleri kalıcı olacaktır. Uzun bir süre maske ile seyahatler devam edecektir. Yeni başlatılan dezenfektasyon uygulamaları çok uzun bir süre daha devam edecektir. Operasyon süreçleri daha da farklılaştı. Uçağı virüssüz alan haline getirmeden uçuşa geçilmiyor.”
ANADOLUJET’İN GELECEĞİ NE OLACAK?
“Anadolujet’i nerede konumlandıracağımıza dair uluslar arası danışmalarımızla ve ekibimizle çalışıyoruz. Bir ultra-low cost markası oluşturmak için uğraşıyoruz. Bu oluştuktan sonra ileride stratejik ortaklıklar olabilir mi? Evet. Olabilir. Teklifler de var şu anda. Adım adım takip ediliyor. Turkish Cargo’ya da teklifler var bilişime de teklifler var.”
“ÜZERİNDE GÜNEŞ BATMAYAN BİR OPERASYONDAN BAHSEDİYORUZ”
“Üzerinde güneş batmayan bir operasyonu olan şirketten bahsediyoruz. Dünya’da 7/24 operasyon yapan, dünyanın 4 büyük network taşıyıcısından biri olan, en fazla uluslar arası yolcu taşımada ilk 6’da olan ve şuan itibariyle dünyada en çok uçan 5 havayolundan biri olan şirketten söz ediyoruz. Kargoda yüzde 5 pazar payı olan bir şirketten bahsediyoruz. İştirakleriyle birlikte koltuktan galley üretimine kadar üretim yapan, teknik hizmetlerini her geçen gün daha geliştiren, ar-gesini büyütüp geliştiren bir sistemden bahsediyoruz. Yer hizmetlerinden catering şirketlerine ve bunun içerisindeki akaryakıt şirketinden diğer şirketlere kadar çok büyük bir eko-sistemden bahsediyoruz.”
“SUNEXPRESS ANTALYA’NIN BEL KEMİĞİ OLDU”
“Bunun yanında SunExpress’i de çok farklı bir konuma kavuşturduk. Bir anda Antalya’nın bel kemiği hava yolu şirketi haline geldi. Batı Avrupa ile Antalya arasında Türk turizminde bel kemiği oldu. Bu alanda Antalya’da pazar payı yüzde 65’e ulaşan bir şirket oldu.”
PRATT&WHITNEY İLE ORTAKLIK BİTİYOR MU?
“Galley üretmiştik, mutfak ünitesi üretmiştik... Şimdi de lavabo ünitesi üretmeye çalışıyoruz. Arkadaşlar bir prototipini yaptı. Ekonomi sınıfı için koltuk üretmiştik. Şimdi business class koltukları üzerinde çalışılıyor. Turkish Engine Center’da arkadaşlarımız çeşitli tecrübeler edindi. O tecrübeleri geliştirmeye ve yeni iş birlikleri yapmaya hazırlanıyoruz. Belki ortak değiştirme gibi değişimler yaşayabiliriz. Yenilikler gelebilir”
“THY TEKNİK KANATLANIP UÇACAK”
“MRO’da daha fazla yurt dışına açılma planlarımız var. Biz THY Teknik olarak belki çok fazla ilan etmiyoruz ama bugün Awacs uçaklarının bakımları bile bünyemizde yapılıyor. Savunma sanayiinde kullanılan birçok hava aracına bakım-onarım hizmeti veriyoruz. Şu ana kadar daha geri planda olan bir şirketimizde ama bundan sonra diğer küresel oyuncular gibi davranacak. Onlar da bundan sonra kanatlanıp uçacak. Uçak içi eğlence programlarını HAVELSAN ile ortak yazan CORNEA Aero Systems adında bir şirketimiz de var. Onlar da bir takım hazırlıkları da yapıyorlar. Uçak içerisinde pek çok yeniliği getirebilecek bir ekipten bahsediyoruz.”
THY UÇUŞ AKADEMİSİ’NDE NELER OLUYOR?
“Uçuş Akademisi’nde yenilikler var. Uçuş saatlerinde çok büyük verimlilik sağladılar. Yaklaşık yüzde 60’ın üzerinde bir verimlilik var. Akademimizi çok iyi bir hale getirdiler. Yeni bir lideri var orasının, yönetimi yenilendi. Yeni bir vizyon konuldu. Onların da çalışmalarını beğeniyorum. Şu an Uçuş Eğitim Başkanlığı yapan arkadaşımız ile akademinin başındaki arkadaşımız uyumlu çalışıyor. Önümüzdeki dönemde istediğim şey uçuş emniyeti çalışmalarının daha fazla geliştirilmesidir.”
HİJYENDE DIAMOND SERTİFİKASI ALDIK
“Biliyorsunuz bu yıl güven ve sağlık bakımından büyük bir ödül aldık. Diamond ödülü aldık. Dünyada 600 havayolu şirketi değerlendirildi ve bunlardan 10’dan azına diamond sertifikası verildi. Biri de biz olduk. Bunun haricinde APEX tarafından üst üste beşinci kez THY ‘Global beş yıldızlı hava yolu’ olarak ödüllendirildi. Bildiğiniz gibi Skytrax ile artık çalışmıyoruz.”
YENİ KARGO TERMİNALİ NE ZAMAN AÇILACAK?
“Yeni tesisler bittikçe birimlerimizi birer birer İstanbul Havalimanı’na taşıyoruz. Yeni kargo terminalimiz dünyanın en modern ve en önemli terminallerinden biri oldu. Tek çatı altında Türkiye’nin en büyük endüstriyel binası oldu. Son derece teknolojik robotik sistemlerle donatıldı. En küçük gönderi ve kargoların bile özenle depolanacağı muhteşem bir akıllı tesis oldu. Mayıs ayının sonuna kadar açacağız. Umarız Sayın Cumhurbaşkanımızın da teşrifleriyle, bizi onurlandırmasıyla açılışımızı yaparız. Türkiye’nin gurur duyacağı devasal bir tesis oldu.”