Emekçilerin fabrikalarda, depolarda, plaza önlerinde devam eden hak arama mücadelesi denizlere de taştı. Deniz İşçileri Platformu, kendilerine sigorta primi ödeme zorunluluğu getiren bir yönetmelik hazırlandığını belirterek buna karşı mücadele içerisinde olacaklarını duyurdu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü, Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği’nde değişiklik içeren bir taslak hazırlayarak İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan görüş istedi. Taslağa göre, işçilerin yeterlilik belgesi almak için gereken hizmet süresi 24 aydan 36 aya çıkarılıyor. Ayrıca, yabancı bayraklı Türk firmaların gemilerinde çalışan işçilere de sigorta primi ödeme zorunluluğu getiriliyor. Deniz işçileri, sigortaların işveren tarafından karşılanmasını talep ediyor.
SOSYAL GÜVENCESİZLİĞE MAHKÛMİYET
Birgün’de yer alan habere göre, Deniz İşçileri Platformu sözcüsü, “Asıl mesele deniz işçilerinin sosyal güvencesizliğe mahkum edilmesi” açıklamasında bulundu. Platform sözcüsü hazırlanan yönetmelik taslağını şöyle değerlendirdi:
“Türkiye’de çalışan her işçinin sigortası olmak zorunda. Ancak denizcilikte şöyle oluyor, yabancı bayraklı çalışıyorsunuz, geminin bayrağı hangi devlete aitse o devlette çalışıyor gibi gözüküyor. Bu nedenle devlet de ‘ben size sigorta yapamam’ diyor. Kendin istersen sigorta yapabiliyorsun. Şimdi ise bu sigortayı yatırmayı bize zorunlu kılıyorlar. Sigortamızı kendimiz ödemek zorunda kalmamalıyız.”
Yönetmelik taslağına göre meslekte yükselmek için gereken hizmet sürelerinin artırıldığını ve bu sürelerin geçerli sayılması için sigorta zorunluluğu kılındığını aktaran platform sözcüsü şunları söyledi:
“Gemi işçiliği kabotaj, yakın sular ve uzak sular gibi kategorilere göre ayrılıyor. Akdeniz, Karadeniz gibi sular yakın yol oluyor. Yakın yoldan uzak yola geçiş için gereken hizmet süresi 24 ayken onu 36 aya çıkartıyorlar. Sadece uzak yola geçiş için hizmet gerekmiyor. Aynı zamanda 3. Kaptanlıktan 2. Kaptanlığa ya da süvariliğe geçişte de buna ihtiyaç var. Staj yapan bir çocuğun da aynı zamanda bir öğrencinin de hizmet süresine ihtiyacı oluyor. Bu tasarıyla yabancı bayraklı gemilerde çalışan kişilerin kendi sigortalarını kendileri yapması zorunlu tutuluyor.”
Gemicilerin yıpranma payının da 2008’de kaldırıldığını hatırlatan sözcü, “Deniz yaşamı gerçekten zor. Metalin içerisinde sürekli statik elektrik ve karadan uzak yaşantı var. Ki bunun fırtına gibi zorluklarını saymıyorum. Ağır iş yükü olmasını gerekirken yıpranma payını 2008’de kaldırdılar. Bu yıpranma payı zaten yabancı bayraklı gemilerde çalışanları kapsamıyordu ama mesele gemi işçilerinin elindeki hakların birer birer alınması. Bu denizciliğin itibarını da zedeliyor.”